Verbum

кізя́к, ‑у; мн. кізякі, ‑оў; м.

Гной з дамешкай саломы, які на поўдні СССР высушваецца ў выглядзе цаглін і скарыстоўваецца як паліва. Мы ехалі па бязлеснай мясцовасці, дзе асноўным палівам быў кізяк. «ЛіМ».

[Цюрк.]

саветало́гія, ‑і, ж.

Рэакцыйны напрамак у сучаснай буржуазнай грамадскай навуцы, прапагандзе, ідэалогіі, які з тэндэнцыйных пазіцый вывучае і асвятляе жыццё СССР і іншых сацыялістычных краін, іх эканамічны і палітычны лад, гісторыю і культуру.

саве́т, ‑а, М ‑веце, м.

1. (з вялікай літары). Орган дзяржаўнай улады, які ажыццяўляе дыктатуру рабочага класа і з’яўляецца формай палітычнай арганізацыі сацыялістычнага грамадства. Вярхоўны Савет СССР. Савет Саюза. Савет Нацыянальнасцей. Вярхоўны Савет БССР. Раённыя Саветы народных дэпутатаў. // толькі мн. (Саве́ты, ‑аў). Пра Савецкую ўладу. Мацней сціскаючы вінтоўкі, Саветы пойдзем бараніць. Глебка.

2. Назва некаторых органаў дзяржаўнага кіравання, якія складаюцца з выбарных або прызначаных асоб і маюць кіраўнічае значэнне ў жыцці дзяржавы, у дзейнасці якой‑н. галіны гаспадаркі. Савет Міністраў СССР. Рэспубліканскі Савет прафесійных саюзаў.

3. Распарадчы або дарадчы калегіяльны орган пры якой‑н. установе, арганізацыі, таварыстве і пад. Савет Бяспекі ААН. Вучоны савет інстытута. Педагагічны савет школы. Савет атрада. Мастацкі савет тэатра. Камандзірскі савет. Трэнерскі савет спартыўнага таварыства.

•••

Савет старэйшыя — орган сесіі Вярхоўнага Савета СССР.

дыві́зія, ‑і, ж.

Буйное вайсковае злучэнне з некалькіх палкоў або брыгад у розных відах узброеных сіл. Пяхотная дывізія. Танкавая дывізія. Кавалерыйская дывізія. Паветрана-дэсантная дывізія. // У ВМФ СССР — найбольшае тактычнае злучэнне караблёў аднаго класа.

[Фр. division.]

ад’ю́нкт, ‑а, М ‑кце, м.

1. У СССР — аспірант вышэйшых навучальных ваенных устаноў.

2. У Заходняй Еўропе і ў дарэвалюцыйнай Расіі — малодшая навуковая пасада, памочнік прафесара, акадэміка, а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.

[Ад лац. adjunctus — прылічаны.]

ве́дамасць, ‑і, ж.

1. Спіс, зводка якіх‑н. фактычных даных. Справаздачная ведамасць. Разліковая ведамасць.

2. толькі мн. (ве́дамасці, ‑ей). Ужываецца ў складзе назваў некаторых перыядычных выданняў. Ведамасці Вярхоўнага Савета СССР.

•••

Закрыць ведамасць гл. закрыць.

та́ты, ‑аў; адз. тат, ‑а, М таце, м.; татка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. таткі, ‑так; ж.

Народнасць іранскай моўнай групы, якая жыве ў Азербайджанскай ССР і Дагестанскай АССР, за межамі СССР — у Іране.

абавя́зак, ‑зку, м.

Тое, што хто‑н. павінен выконваць у адпаведнасці з грамадскімі або асабістымі патрабаваннямі. Усеагульны воінскі абавязак. Пачэсны абавязак. Пачуццё абавязку. Правы і абавязкі грамадзян. □ Воінская служба ў радах Узброеных Сіл СССР — ганаровы абавязак савецкіх грамадзян. Канстытуцыя СССР. [Жлукта:] Прыбыўшы ў ваш горад, я палічыў абавязкам засведчыць вам сваю пашану. Крапіва. // звычайна мн. (абавя́зкі, ‑аў). Сукупнасць спраў або даручэнняў, ускладзеных на каго‑н. і абавязковых для выканання. Выконваць абавязкі. Ускласці абавязкі. □ Свае старшынскія абавязкі Люба здала Міхалу. Васілевіч.

•••

Несці абавязкі гл. несці.

банкно́ты, ‑аў; адз. банкнот, ‑а, М ‑ноце, м.

а) У СССР — білеты, што выпускае Дзяржаўны банк у выглядзе грошай, якія забяспечаны рэальнымі тавара-матэрыяльнымі каштоўнасцямі; б) у капіталістычных краінай — крэдытныя грошы, якія выпускаюцца эмісійнымі банкамі.

[Англ. banknotes.]