дасці́пны остроу́мный, нахо́дчивый;

д. жарт — остроу́мная шу́тка;

д. чалаве́к — остроу́мный (нахо́дчивый) челове́к;

д. ро́зум — изобрета́тельный ум

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ганарлі́вец, ‑ліўца, м.

Ганарысты, фанабэрысты чалавек. [Хірургу] не раз хацелася кінуць папрок гэтаму ганарліўцу, якога ён адваяваў у смерці, але кожны раз яго спрактыкаваны розум раіў маўчаць. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

изощрённый вы́танчаны; абво́страны; разві́ты; даскана́лы; рафінава́ны;

изощрённый ум даскана́лы ро́зум;

изощрённый слух разві́ты (абво́страны) слых.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аднабако́вы в разн. знач. односторо́нний;

а. драп — односторо́нний драп;

а. плеўры́т — односторо́нний плеври́т;

а. ро́зум — односторо́нний ум

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

о́піум, ‑у, м.

1. Тое, што і опій.

2. перан. Тое, што прытупляе розум, адурманьвае, перашкаджае правільнаму ўспрыманню рэчаіснасці. Рэлігія, як правільна вучаць бальшавікі, ёсць опіум для народа. Мележ.

[Лац. opium, з грэч. ópion — макавы сок.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаві́тасць, ‑і, ж.

Уласцівасць самавітага. Ва ўсёй постаці.. [спадарожніка] і ў выразе твару падкрэслівалася ўпэўненасць і самавітасць. Ракітны. Дзеці самі падпарадкоўваліся.. [Сярожу], паважаючы яго самавітасць, не па ўзросту сталы розум. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здурне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Страціць розум; зрабіцца дурным (у 1, 2 знач.). — Здурнеў саўсім! Як разгарачыцца, сам не помніць, што кажа. Мележ. Трапляецца і разумнаму здурнець. З нар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заслані́ць, -ланю́, -ло́ніш, -ло́ніць; -ло́нены; зак., каго-што.

1. Закрыць, загарадзіць сабой або чым-н.

З. святло.

З. печ.

Што табе розум засланіла? (перан., безас.; разм.).

2. перан. Адсунуць на задні план, замяніць сабой.

Гэта моцнае, радаснае пачуццё засланіла ўсе астатнія.

3. безас. Закласці.

У грудзях засланіла.

|| незак. засланя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ана́ліз, -у, м.

1. Метад навуковага даследавання шляхам разгляду асобных састаўных частак чаго-н., уласцівасцей; проціл. сінтэз.

2. Усебаковы разбор, разгляд чаго-н.

А. новага рамана.

3. Вызначэнне саставу рэчыва.

А. крыві.

Хімічны а.

○

Аналіз матэматычны — адзін з раздзелаў вышэйшай матэматыкі.

|| прым. аналіты́чны, -ая, -ае.

А. розум (схільны да аналізу). А. метад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

учэ́пісты, -ая, -ае.

1. Здольны чапляцца, хапацца і моцна трымацца за каго-, што-н.

Учэпістыя кіпцюры.

У. погляд (перан.).

2. перан. Які добра запамінае што-н. (пра памяць, розум).

Учэпістая памяць.

3. перан. Вельмі ўпарты, які настойліва дабіваецца сваёй мэты.

У. чалавек.

Учэпіста (прысл.) трымацца за свае погляды.

|| наз. учэ́пістасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)