калы́ска, -і, ДМ -лы́сцы, мн. -і, -сак, ж.
1. Невялікая плеценая з лазы або драўляная люлька, у якой закалыхваюць дзіця (уст.).
2. перан. Месца, дзе што-н. узнікла і атрымала развіццё (высок.).
Італія — к. опернага мастацтва.
3. Вісячы памост для падымання на вышыню рабочых, будматэрыялаў і інш. (спец.).
Фарбу паднялі на калысцы.
|| прым. калы́скавы, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
саю́з, -а і -у, мн. -ы, -аў, м.
1. -у. Цеснае аб’яднанне, сувязь дзвюх або некалькіх асоб, груп і пад.
Сяброўскі с.
Раённы с. паляўнічых.
2. -у. Аб’яднанне, пагадненне арганізацый, дзяржаў для сумесных дзеянняў.
Ваенны саюз.
Гандлёвы саюз.
3. Назва дзяржаў, грамадскіх арганізацый, таварыстваў, партый, класаў.
С.
Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік.
Прафесійны с.
С. рабочых і сялян.
С. кампазітараў.
|| прым. саю́зны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ле́га, ‑і, ДМ лезе, ж.
Абл. Тое, што і лага (у 1 знач.). Бярвенні не каціліся па легах, а коўзаліся, з’язджалі назад, упарта не паддаваліся намаганням рабочых. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтэрнацыяналі́зм, ‑у, м.
Міжнародная салідарнасць рабочых, працоўных розных нацый і рас у барацьбе за звяржэнне капіталізму і пабудову камунізма, за нацыянальнае раўнапраўе і незалежнасць народаў, дэмакратыю і сацыяльны прагрэс.
[Фр. internationalisme.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вылучэ́нец, ‑нца, м.
Разм. Радавы супрацоўнік (рабочы, селянін, служачы), вылучаны на адказную работу. У цэнтры аповесці «Таварыш Мінкін» — адна з самых тыповых фігур таго часу — вылучэнец з рабочых. Каваленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскамандзіро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўны, ж.
1. Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. раскамандзіраваць.
2. Разм. Кантора, якая займаецца размеркаваннем рабочых па работах, а таксама памяшканне, дзе адбываецца такое размеркаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
навербава́ць, ‑вярбую, ‑вярбуеш, ‑вярбуе; зак., каго-што.
1. Завербаваць у нейкай колькасці. [Кухта:] — Хачу прасіць, каб дазволілі навербаваць тысячы дзве рабочых на перыферыі. Карпаў.
2. Стварыць, арганізаваць шляхам вярбоўкі. Навербаваць войска.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
функцыяне́р, ‑а, м.
Чалавек, які выконвае якую‑н. функцыю; работнік. Альбіна даведалася, што Станіслаў, як функцыянер падпольнага Цэнтральнага Камітэта КПЗБ, быў пасланы на Навагрудчыну для арганізацыі забастоўкі рабочых фальваркаў. Сабаленка.
[Фр. fuctionnaire.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неспецыялі́ст, ‑а, М ‑лісце, м.
Чалавек, які не з’яўляецца спецыялістам у якой‑н. галіне ведаў. [Мікалай:] — Умовімся, што, за выключэннем некалькіх рознарабочых, не будзем трымаць у брыгадзе неспецыялістаў, рабочых без разраду. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзеся́тнік, ‑а, м.
Асоба ніжэйшага тэхнічнага персаналу, якая кіруе групай рабочых (на будаўніцтве, лясным промысле і інш.). На будоўлю часцей і часцей прыязджалі кваліфікаваныя муляры і тынкоўшчыкі, дзесятнікі і прарабы. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)