рэве́нь, ‑ю, м.
Род травяністай шматгадовай расліны сямейства грэчкавых з тоўстымі каранямі і вялікім лісцем, маладыя чаранкі якога ўжываюцца ў ежу. // Лякарства, прыгатаванае з каранёў некаторых відаў гэтай расліны.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цяце́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Самка цецерука. Цецерукі ўзляталі з зямлі вывадкамі: старая цяцерка і маладыя з ёй — штук пяць, а то і восем. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Баланнё ’маладыя пасадкі дрэў’ (Сцяшк. МГ). Бясспрэчна, таго ж паходжання, што і бало́нне, балона (гл.). У зах.-бел. гаворках устанавілася адно з шматлікіх значэнняў (да таго ж не асноўнае) гэтага слав. геаграфічнага тэрміна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
па́растак, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.
1. Маладая галінка, сцябло расліны з лісцем, якое вырасла ад больш старога сцябла ці ствала, або малая галінка, якая вырасла ад кораня асноўнай расліны.
Маладыя парасткі на старым ствале.
2. Сцябло расліны ў самым пачатку яго развіцця з насення.
Насенне пусціла парасткі.
3. звычайна мн., перан., чаго. Першае праяўленне, пачатак чаго-н., зародак.
Парасткі новага.
|| прым. па́расткавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гушчэ́ча, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і гушчар. Пад ялінай непралазны падлесак: маладыя елкі, хвойкі, густы арэшнік ды дубовыя кусты па адхону, аж да самай вады, да лазовай гушчэчы. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзятва́ 1, ‑ы, ж., зб.
Лічынкі пчол, чарва; маладыя пчолы.
дзятва́ 2, ‑ы, ж., зб.
Разм. Дзеці (у 1 знач.). [Двор] аж гудзеў ад піску, смеху, крыку і плачу дзятвы. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выго́дны, ‑ая, ‑ае.
1. Добра прыстасаваны для зручнага карыстання. Выгодны вячэрні поезд. □ Перабраліся маладыя на другую кватэру, больш прасторную і выгодную, і Насця стала гаспадыняй. Колас.
2. Прывольны. Выгодныя мясціны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасе́яцца, ‑сеецца; зак.
1. Упасці, трапіць у зямлю і прарасці. З альшэўнікам тут пасеяліся маладыя рабіны, і цяпер ім цяжка ад сваіх ягад. Пташнікаў.
2. перан. Узнікнуць, узбудзіцца ў кім‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
юна́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і юнацкі. Юначы запал. □ Арлы маладыя, Юначая кроў, І радасць вы наша, І наша любоў. Колас. Дай жа, сынку, наглядзецца На юначы воблік твой. Прыходзька.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Малоец ’паважаны малады чалавек, хлопец’ (КЭС, лаг.). Укр. молодець, рус. молодец, славен. mládec, серб.-харв. mladac ’тс’, ’жанаты малады мужчына’, mlaci ’маладыя (на вяселлі)’. Да прасл. mold‑ьcь. Аб мене ‑дз‑ > ‑й‑ гл. Карскі, 1, 351.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)