камба́йнавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да камбайна. Камбайнавы агрэгат. Камбайнавы нож. // Які выконваецца з дапамогай камбайна. Камбайнавая ўборка збожжа. Камбайнавая здабыча вугалю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гага́т, ‑у, М ‑гаце, м.

Адзін з відаў каменнага вугалю, які добра паліруецца і ідзе на выраб розных дробных упрыгожанняў (пацерак, муштукоў і інш.).

[Грэч. gagatēs.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недапа́л, ‑у, м.

Спец.

1. Недастатковае зпальванне. Недапал цэглы.

2. Недастатковае згаранне. Недапал вугалю.

3. Які‑н. недапалены матэрыял. Недапал ідзе на паўторнае апальванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зарубі́ць², -ублю́, -у́біш, -у́біць; -у́блены; зак., што.

1. Зрабіць зарубку або зарубкі на чым-н. (разм.).

2. Агаліць паверхню пласта, прызначанага для адбойкі (спец.).

З. пласт вугалю.

◊

Зарубі сабе на носе (разм.) — добра запомні на будучае.

|| незак. зару́бліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. зару́бка, -і, ДМ -бцы, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

са́начнік, ‑а, м.

1. На шахтах у мінулым — рабочы, які займаўся адкатам вугалю з забою; адкатчык.

2. Спартсмен, які займаецца скарасным спускам па спартыўных санях.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самока́тный самака́тны;

самока́тная отка́тка угля́ горн. самака́тная адка́тка ву́галю;

самока́тный путь самака́тная даро́га;

самока́тный батальо́н воен. самака́тны батальён;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заляга́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. залягаць — залегчы (у 1 знач.).

2. Размяшчэнне ў зямной кары (народ, руды і пад.). Глыбіня залягання каменнага вугалю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ку́рава, ‑а, н.

Разм. Куродым, курадым. Курава ішло далей, агортваючы дымам дзве трыццацісвячовыя лямпачкі пад столлю. Гартны. І пахне яшчэ перагарам вугалю і газавым куравам. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

газіфіка́цыя, ‑і, ж.

1. Ператварэнне цвёрдага ці вадкага паліва ў гаручы газ. Газіфікацыя вугалю.

2. Забеспячэнне прадпрыемстваў, кватэр і пад. газам для асвятлення і ацяплення. Газіфікацыя завода.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рэж ’падклад, на якім раскладаюць вогнішча’, ’дзёран, якім абкладваюць драўніну пры выпальванні вугалю’ (Інстр. 3), рэ́жа ’дзёран’ (Мат. Гом., ПСл), рэ́жык ’тс’ (Мат. Гом.). Магчыма да рэзаць (гл.), паколькі дзёран наразалі пластамі, параўн. славен. reža ’прарэха, шчыліна’, reženj ’кавалак, луста’. Нельга выключыць уплыў народнай этымалогіі на ням. Rasen ’дзірван’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)