прапарцыяна́льны, -ая, -ае.

1. У матэматыцы: які знаходзіцца ў адносінах прапарцыянальнасці (у 2 знач.).

Прапарцыянальныя велічыні.

2. Які знаходзіцца ў пэўных колькасных адносінах, адпаведнасці з чым-н.

Прапарцыянальнае прадстаўніцтва.

3. Які мае правільныя прапорцыі (у 2 знач.); суразмерны.

П. склад цела.

|| наз. прапарцыяна́льнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

градые́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Мера змянення (павелічэння або змяншэння) у прасторы якой‑н. фізічнай велічыні пры перамяшчэнні на адзінку даўжыні. Градыент хуткасці ветру. Градыент тэмпературы.

[Ад лац. gradiens — паступальны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

та́лька ​1, ‑і, ДМ тальцы; Р мн. талек; ж.

Маток пражы або нітак рознай велічыні.

та́лька ​2, ‑і, ДМ тальцы, ж.

Тое, што і тальк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лі́чбавы, -ая, -ае.

1. Абазначаны лічбамі, выражаны ў лічбах.

Лічбавыя даныя.

Л. вынік.

2. Які пераводзіць інфармацыю ў двайковы код з дапамогай электронных сістэм; прызначаны для апрацоўкі, захавання, перадачы і пад. такой інфармацыі.

○

Лічбавая вылічальная машына — вылічальная машына, якая пераўтварае велічыні, прадстаўленыя ў выглядзе набору лічбаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

несоизмери́мый несувыме́рны; (несравнимый) непараўна́льны;

окру́жность и её диа́метр — несоизмери́мые величи́ны акру́жнасць і яе́ дыя́метр — несувыме́рныя велічы́ні;

несоизмери́мые поня́тия непараўна́льныя паня́цці.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ро́ўны, -ая, -ае.

1. Гладкі, прамы, які не мае ўзвышэнняў, патаўшчэнняў, выгібаў.

Роўная мясцовасць.

Дарога ідзе роўна (прысл.). Роўнае вудзільна.

2. Аднолькавы, надта падобны, такі ж (па велічыні, значэнні, якасці).

Роўныя сілы.

На роўных пачатках.

Быць роўным каму-н. Гаварыць як з роўным (наз.). Як роўныя (на роўных правах, падставах, у роўных адносінах).

3. Раўнамерны, спакойны.

Р. пульс.

Роўна (прысл.) дыхаць.

Р. голас.

4. Пастаянна аднолькавы і спакойны, ураўнаважаны.

Роўнае жыццё.

Р. характар.

5. Цалкам аднолькавы па велічыні.

Роўныя долі.

6. Які знаходзіцца на адной лініі з кім-, чым-н. (па вышыні, глыбіні і пад.).

Кукуруза вырасла роўная з чалавекам.

○

Роўны лік — лік круглымі лічбамі, без дробаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зні́зіцца, зні́жуся, зні́зішся, зні́зіцца; зак.

1. Спусціцца ніжэй.

Сонца знізілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць ніжэйшым (па ступені, велічыні, інтэнсіўнасці і пад.).

Цэны знізіліся.

Аўтарытэт знізіўся.

|| незак. зніжа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. зніжэ́нне, -я, н.

Самалёт пайшоў на з. (пачаў зніжацца ў 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

малава́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Недастатковы па колькасці, велічыні. Калі так — гайда дахаты, Малаваты наш атрад. Броўка. У Закуцці людзі як людзі. Можа, трошкі гаспадарка запушчана. Кароўнік трэба пашырыць, малаваты. Ермаловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

э́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Які абазначаецца ў формулах умоўным сімвалам — лацінскай літарай N, n у значэнні: любы, які хочаш, усякі (пра велічыні). Энны член. Энны лік.

2. перан. (звычайна са словамі: «колькасць», «лічба»). Нявызначанай велічыні, колькасці, вялікі, неабмежаваны. І ўсё ж сваёй шчодрай рукой Выдала [восень-бухгалтарка], згодна з патрэбамі, Энную суму для ўцехі людской... Кляўко. Ведаю: прысніцца на зорцы ў бядзе радзімы белы абрус, бярозка з-пад Мінска на эннай вярсце, белая Белая Русь. Стрыгалёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэрпаля́цыя, ‑і, ж.

1. Спец. Пазнейшая ўстаўка ў якім‑н. тэксце, якая не належыць арыгіналу.

2. У матэматыцы — вызначэнне прамежкавага значэння якой‑н. зменнай велічыні па раду суседніх вядомых яе значэнняў.

[Лац. interpolatio — паднаўленне, змяненне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)