Ахмурэ́ць ’стаць невясёлым’ (Касп., КСТ), ’аслабець’ (Касп.), ахмырэць ’зрабіцца панурым’ (КСП), зхмарэ́ць ’тс’ (Грыг.). Да хмура//хмара, параўн. рус. охмарить ’надуцца, зазлаваць’, хмура ’пахмурны чалавек’, хмыра ’тс’, хмуры ’пакрыты хмарамі; пануры, невясёлы (пра чалавека)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Ацупе́ць, оцупе́ць, оцу́пнуць ’ахаладаць; змерзнуць, стаць цвёрдым (ад холаду)’ (КСТ), оцуплы перан. ’мёртвы (пра чалавека)’ (там жа), укр. оцу́пити ’зацвярдзець’. Да цупкі ’цвёрды’ або цупаць, цупнуць ’ахапіць’, параўн. схапіцца застыць’ (пра што-небудзь вадкае).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стра́ўнік ‘орган стрававання чалавека і жывёл’ (ТСБМ, Інстр. 1). Наватвор ад стра́ўны ‘стрававальны’ (Ласт.) у выніку семантычнай кандэнсацыі з *страўны жалудак, гл. жалу́дак (Гарэц.), параўн. польск. strawny żołądek ‘які лёгка страўляе ежу’ (Варш. сл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бо́ўдзіла, ‑а, н.
Разм. пагард. Пра чалавека разумова адсталага; недарэка. Стаю, як боўдзіла якое, не ведаючы, што казаць і што рабіць. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіпатэрмі́я, ‑і, ж.
Спец. Паніжэнне тэмпературы цела ў цеплакроўных жывёл або чалавека. // Штучнае ахаладжэнне арганізма або асобных яго частак з лячэбнай мэтай.
[Ад грэч. hypó — пад, знізу і thérmē — цяпло.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асёл, асла, м.
1. Роднасная каню ўючная свойская жывёліна, звычайна шэрай афарбоўкі, з доўгімі вушамі.
2. Лаянк. Пра дурнога, тупога, упартага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакапры́знічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Тое, што і пакапрызіць. З цягам часу.. [Булай] пачаў дазваляць сабе пакапрызнічаць, пакрычаць па чалавека без падставы. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напаўдзіку́н, ‑а, м.
1. Чалавек, які па свайму спосабу жыцця і духоўнаму развіццю блізкі да першабытнага чалавека.
2. перан. Малакультурны, неразвіты чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пі́галіца, ‑ы, ж.
Разм. Пра маленькага, шчуплага чалавека, пераважна жанчыну. [Пархута:] — Спробу, так сказаць, робім... Гэта, уласна, усё вунь тая пігаліца выдумала. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
радыётэлеметры́я, ‑і, ж.
Навука пра спосабы вывучэння на адлегласці з дапамогай радыёсігналаў стану чалавека, уласцівасцей верхніх слаёў атмасферы, касмічнай прасторы і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)