рэ́зус-фа́ктар, -у, м. (спец.).
Складанае арганічнае рэчыва, якое змяшчаецца ў крыві малпаў пароды рэзус і ў людзей і абумоўлівае сумяшчальнасць і несумяшчальнасць крыві донара і таго, каму пераліваюць яго кроў, або цяжарнай жанчыны і плода.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
замяша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; заме́шаны; зак.
1. што і каму. Прыгатаваць корм, мешанку жывёле.
З. свінням.
2. каго (што) у што. Уцягнуць у якую-н. непрыемную справу.
З. у непрыемную гісторыю.
|| незак. заме́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хвала́, -ы́, ж.
1. Пахвала, адабрэнне, усхваленне.
Х. пра выдатную ткачыху разышлася па краіне.
2. у знач. вык. Воклік захаплення, удзячнасці, прызнання каму-, чаму-н.
Х. працаўнікам палёў.
3. Агульнапрынятая думка пра каго-н., рэпутацыя (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шко́днік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Насякомае, якое прыносіць шкоду раслінам.
Шкоднікі злакаў.
2. Чалавек, які прычыняе шкоду, зло народу, дзяржаве, а таксама ўвогуле прыносіць шкоду каму-н.
|| прым. шко́дніцкі, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шыш, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).
1. Тое, што і кукіш.
Паказаць ш. каму-н.
2. перан. Пра што-н. надта малое, нязначнае.
Вам з усяго гэтага ш. застанецца.
◊
Ні шыша (разм., груб., неадабр.) — нічога.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наса́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Разм. Намазаць, нацерці чым‑н. тлустым. Насаліць валасы.
насалі́ць, ‑салю́, ‑со́ліш, ‑со́ліць; зак.
1. чаго. Загатаваць пры дапамозе салення. Насаліць бочку агуркоў.
2. што. Тое, што і перасаліць.
3. перан.; каму і без дап. Разм. Пашкодзіць каму‑н., нарабіць непрыемнасцей. Нямала насаліў дзед за сваю службу пану бургамістру і яго паслугачам. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ліслі́віць, ‑ліўлю, ‑лівіш, ‑лівіць; незак., каму, перад кім і без дап.
Крывадушна хваліць каго‑н., дагаджаць каму‑н. з карыслівай мэтай. У вочы .. [Карніцкаму] ліслівілі, пахвальвалі за новыя і смелыя думкі, а ў душы жадалі ўсялякага ліха. Паслядовіч. [Валатовічу] падабалася тое, што Полаз адразу да яго пачаў звяртацца на «ты», што ён чалавек просты, не любіць ліслівіць. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
даво́дзіцца 1, ‑воджуся, ‑водзішся, ‑водзіцца; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Незак. да давесціся.
2. каму. Быць кім‑н. каму‑н. (пра сваяцтва). Маёр Платон Лагода даводзіўся Івану Воранаву стрыечным братам. Васілевіч. Слава .. дакладна ведае, што Язэп Васільевіч даводзіцца яму прадзедам. Жычка.
3. Зал. да даводзіць 1.
даво́дзіцца 2, ‑водзіцца; незак.
Зал. да даводзіць 2.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ад’е́сці, ад’ем, ад’ясі, ад’есць; ад’ядзім, ад’ясце, ад’ядуць; зак., што.
1. З’есці частку чаго‑н.; адкусіць, адгрызці. Кошка ад’ела хвост у рыбы.
2. і без дап. Разм. Кончыць есці. У вас адпелі — у нас ад’елі. Прымаўка.
•••
Ад’есці кішкі (вантробы) каму — тое, што і пераесці кішкі (вантробы) каму (гл. пераесці).
Сэрца ад’есці — памучыць, давесці да знямогі, дакучаючы чым‑н. непрыемным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нясла́ва, ‑ы, ж.
Благая слава, ганьба. Прыйшла дачка. Пакінуў муж — Свавольніца яна. Няслава бацьку. А каму ж? А ў чым яго віна? Непачаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)