Verbum

пераня́ць, перайму́, пяро́ймеш, пяро́йме; пяро́ймем, пяро́ймеце, пяро́ймуць; пераня́ў, -няла́, -ло́; пераймі́; пераня́ты; зак.

1. што. Запазычыць, унаследаваць, зрабіць прывычным для сябе.

П. вопыт.

П. дурныя звычкі.

2. каго-што. Перахапіць, перагарадзіць шлях каму-, чаму-н.

П. статак.

|| незак. перайма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. перайма́нне, -я, н.

планшэ́т, -а, М -шэ́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Плоская сумка з празрыстым верхам, у якой носяць карты.

2. Дошчачка на трох ножках, на якой умацоўваецца карта ці лінееная папера для здымкі мясцовасці (спец.).

3. Від камп’ютара, звычайна без клавіятуры, з сэнсарным уводам.

|| прым. планшэ́тны, -ая, -ае.

прабле́ма, -ы, мн. -ы, -ле́м, ж.

1. Складанае пытанне, задача, якія патрабуюць вырашэння, даследавання.

Вырашыць праблему.

П. землекарыстання.

2. перан. Пра што-н. цяжка вырашальнае, ажыццявімае (разм.).

Гэта для мяне не п. (можна лёгка і проста зрабіць).

|| прым. прабле́мны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Праблемныя пытанні.

праго́н, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Абгароджаная з двух бакоў дарога, па якой ганяюць на пашу жывёлу.

2. Доўгі ўчастак поля, сенажаці і пад., адведзены для работы аднаму чалавеку, звяну, брыгадзе.

3. Рыжысёрскі прагляд усяго спектакля на працягу адной рэпетыцыі (спец.).

|| прым. праго́нны, -ая, -ае.

рэкла́ма, -ы, ж.

1. Апавяшчэнне рознымі спосабамі для стварэння шырокай вядомасці, прыцягнення спажыўцоў, гледачоў.

Гандлёвая р.

Шырокавяшчальная р.

Зрабіць рэкламу каму-н. (перан.: занадта расхваліць, разрэкламаваць).

2. Аб’ява з такім апавяшчэннем.

Светлавая р.

|| прым. рэкла́мны, -ая, -ае.

Р. характар артыкула (перан.: які рэкламуе што-н., хвалебны).

са..., прыстаўка (гл. с...).

I. Выкарыстоўваецца пры ўтварэнні дзеясловаў замест прыстаўкі «с...»:

1) перад дзвюма і больш зычнымі, напр.: саткаць, сагрэць, саслаць, саставіць;

2) перад зычнай з наступным «ь» або апострафам, напр.: салью, саб’ю.

II. Выкарыстоўваецца для ўтварэння назоўнікаў і прыметнікаў якія абазначаюць сумеснасць дзеяння, напр., саўдзельнік.

сезо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Адна з чатырох пор года.

Зімовы с.

Не па сезоне апрануцца.

2. Частка года, якая з’яўляецца найбольш прыдатнай для якой-н. работы, адпачынку і пад.

С. адпачынкаў.

Канцэртны с. філармоніі.

На чарніцы яшчэ не с. (не паспелі). Купальны с.

ска́лка, -і, ДМ -лцы, мн. -і, -лак, ж.

1. Вельмі цвёрды камень для выкрэсвання агню; крэмень.

2. Тлушчавая кропля на зваранай страве (разм.).

Крупеня тлустая, аж скалкі плаваюць.

|| памянш. ска́лачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 2 знач.).

|| прым. ска́лачны, -ая, -ае.

нітра́ты, -аў, адз. нітра́т, -у (спец.).

1. Солі і эфіры азотнай кіслаты, якія выкарыстоўваюцца ў тэхніцы, медыцыне, а таксама (солі) як угнаенне.

2. толькі мн. Пра солі азотнай кіслаты ў злаках, садавіне, гародніне, калі яны перавышаюць дапушчальную норму (разм.).

Н. шкодныя для здароўя.

|| прым. нітра́тны, -ая, -ае.

павыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.

1. Выставіць што-н. устаўленае ў многіх месцах, усюды.

П. падвойныя рамы з вокнаў.

2. што. Падаўшы ўперад, высунуць, паставіць для агляду, карыстання ўсё, многае.

П. рукі.

П. экспанаты.

3. каго. Выгнаць адкуль-н. усіх, многіх.

П. свавольнікаў за дзверы.