скаку́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Конь з высокімі бегавымі якасцямі.
Арабскі с.
2. Спартсмен, які займаецца скачкамі.
3. Той, хто танцуе (разм.).
|| ж. скаку́ха, -і, ДМ -ку́се, мн. -і, -ку́х (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сурма́, -ы́, ж.
1. Хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які ўжываецца ў розных сплавах у тэхніцы, у друкарскай справе і пад.
2. Фарба для чарнення валасоў, броваў і пад. (уст.).
|| прым. сурмя́ны, -ая, -ае.
Сурмяныя руды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
трыльён, -а, мн. -ы, -аў, м.
Лік, які мае выгляд адзінкі з дванаццаццю нулямі ў Расіі, ЗША і некаторых іншых краінах або адзінкі з васямнаццаццю нулямі ў Германіі і іншых краінах Еўропы.
|| парадк. трыльённы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
удму́рты, -аў, адз. -у́рт, -а, м.
Народ угра-фінскай моўнай групы, які складае асноўнае насельніцтва Удмурцкай Рэспублікі, што ўваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі.
|| ж. удму́ртка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым. удму́рцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
удыхну́ць², -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., што ў каго (што) (высок.).
Абудзіць у кім-н. што-н. (які-н. настрой, думкі і пад.).
У. надзею.
У. жыццё ў каго-н. (абудзіць да дзейнасці).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цыганы́, -о́ў, адз. -га́н, -а́, м.
Народ індыйскага паходжання, які жыве пераважна качавымі і паўкачавымі этнічнымі групамі ў розных краінах свету.
|| ж. цыга́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. цыга́нскі, -ая, -ае.
Ц. табар.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чый², чы́ю, м.
1. Высокі стэпавы кавыль, які расце ў Сярэдняй і Цэнтральнай Азіі.
Сцябло чыю.
2. Высушаныя сцёблы гэтай расліны, якія выкарыстоўваюцца для пляцення розных вырабаў, а таксама як сыравіна для папяровай і цэлюлознай вытворчасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шко́днік, -а, мн. -і, -аў, м.
1. Насякомае, якое прыносіць шкоду раслінам.
Шкоднікі злакаў.
2. Чалавек, які прычыняе шкоду, зло народу, дзяржаве, а таксама ўвогуле прыносіць шкоду каму-н.
|| прым. шко́дніцкі, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паграні́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які знаходзіцца каля граніцы, уздоўж граніцы. Пагранічная зона. □ Тут ляжала калісьці прасека Пагранічнай лясной паласы. Калачынскі. Пагранічная пушча вакол загула. Куляшоў. // Які адбываецца на граніцы. Пагранічны інцыдэнт. Пагранічная служба. // Які паказвае граніцу. На бурым .. фоне прыемна вылучаюцца паласатыя пары пагранічных слупоў. Брыль.
2. Які мяжуецца з кім‑, чым‑н. Пагранічная рэспубліка. Пагранічныя горы.
3. Які мае адносіны да аховы граніцы. Пагранічная варта. Пагранічная застава. Пагранічны гарнізон. □ Прыдзвінне ад Полацка да граніцы з Латвіяй было краем насцярожанай пагранічнай цішыні. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
культу́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да культуры (у 1, 2 і 3 знач.). Культурныя сувязі паміж народамі. Культурны ўзровень насельніцтва.
2. Які стаіць на высокім узроўні культуры. Культурнае асяроддзе. Культурная гаспадарка. // Які мае пэўныя навыкі паводзін у грамадстве. Культурны чалавек. Культурны чытач.
3. Тое, што і культурна-асветны. Весці культурную работу.
4. Які разводзіцца, вырошчваецца (пра расліны); проціл. дзікі, дзікарослы. Культурныя ягады. Культурныя віды злакавых раслін. // Які апрацоўваецца (пра глебу, зямлю). Культурны луг.
•••
Культурны слой зямлі гл. слой.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)