падцёлак, ‑лка, м.

Гадавалае цяля. Маю я чатыры каровы з падцёлкам — аддаю на абагульванне. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чатырохме́сны, ‑ая, ‑ае.

З месцамі для чатырох, які мае чатыры месцы. Чатырохмеснае купэ. Чатырохмесны аўтамабіль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кало́да¹, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ло́д, ж.

1. Кароткае тоўстае бервяно.

2. Вулей, зроблены з камля дуплістага дрэва.

Чатыры калоды пчол.

3. перан. Пра непаваротлівага, нязграбнага чалавека (разм., пагард.).

◊

Цераз пень калоду (разм., неадабр.) — дрэнна, абы-як (рабіць што-н.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ *Ламне́нена, у ломнёнено (відавочна, з у ламнёніну) ’тэхніка ткання ў чатыры ніткі ў дыяганаль’ (Уладз.). З lom‑ёп‑іп‑а. Да ламаць (гл.). Іншыя палескія сінонімы: у чыноватыну, у косіцы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аўтамабі́ль, -я, мн. -і, -яў, м.

Механічны транспартны сродак, які мае не менш за чатыры колы, размешчаныя не менш чым на дзвюх восях, за выключэннем колавых трактароў і самаходных машын.

Легкавы а.

Грузавы а.

|| прым. аўтамабі́льны, -ая, -ае.

А. транспарт (аўтамабілі, аўтобусы і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разе́ц, -зца́, мн. -зцы́, -зцо́ў, м.

1. Рэжучы інструмент для апрацоўкі металу, дрэва і іншых цвёрдых матэрыялаў.

Р. скульптара.

2. Пярэдні парны зуб плоскай формы.

Сківіца мае чатыры разцы.

3. перан. Пра майстэрства, манеру, стыль скульптара.

Адразу бачны р. мастака.

|| прым. разцо́вы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Перасе́кі: у пэрэсікэ, у пырысыку ’від саржавага перапляцення (па чатыры пары)’ (драг., Уладз.). Да пера- і сек- < сячы (гл.). Параўн. перасек ’перасячэнне’ і перасеча (< прасл. *(per)‑sekja) ’тс’ (Дуж–Душ., ТСБМ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

алімпі́зм, ‑у, м.

Алімпійскі рух — міжнародныя спартыўныя спаборніцтвы па ўзору антычных, якія праводзяцца адзін раз у чатыры гады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзе́янне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Дзейнасць.

План дзеяння.

Баявыя дзеянні.

2. звычайна мн. Учынкі, паводзіны.

Супрацьзаконныя дзеянні.

Самавольныя дзеянні.

3. Работа, функцыянаванне.

Машына ў дзеянні.

4. Падзеі, пра якія ідзе гаворка.

Д. адбываецца ў 15 стагоддзі.

5. Асноўны від матэматычнага вылічэння.

Чатыры дзеянні арыфметыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сто, ста, ліч. кольк.

1. Лік, лічба і колькасць 100.

С. дзеліцца на чатыры.

С. падручнікаў (колькасць, абазначаная гэтай лічбай).

2. Ужыв. для выражэння вялікай колькасці ў значэнні шмат, вельмі, многа.

Разоў с. слухалі перадачу.

◊

На ўсе сто (разм., адабр.) — поўнасцю, цалкам.

|| парадк. со́ты, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)