пакаці́ць, -качу́, -ко́ціш, -ко́ціць; -ко́чаны; зак.
1. што. Прымусіць каціцца.
П. бервяно.
2. Хутка паехаць, адправіцца куды-н. (разм.).
Машына пакаціла ў бок горада.
Яны пакацілі на поўдзень.
3. каго-што. Паваліць, прымусіць упасці (разм.).
Ён пакаціў мяне на зямлю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гры́мнуць, -ну, -неш, -не; -ні; зак.
1. гл. грымець.
2. Нечакана, раптоўна пачацца.
Грымнула вайна.
3. чым і без дап. 3 сілай ударыць, стукнуць.
Г. кулаком па стале.
Г. палена на падлогу.
4. 3 шумам, грукатам паваліцца, упасці.
Г. з лесвіцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абры́нуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -нься; зак.
1. Раптам упасці зверху, абваліцца.
Столь абрынулася.
2. перан., на каго-што. З вялікай сілай напасці, наваліцца; нечакана спасцігнуць каго-, што-н.
А. на ворага.
Гора абрынулася на бацькоў.
|| незак. абрына́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перапа́даць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Разм. Упасці, папа́даць адзін за другім — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх.
перапада́ць, ‑а́е.
Незак. да перапасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма́ўнуць ’упасці, паваліцца’, ’ступіць нагой у што-н.’ (ігн., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене і інш. (LKK, 16, 183), слова паходзіць з літ. mauti ’ляцець’, ’упасці, паваліцца’. Лаўчутэ (Балтызмы, 145) дадае значэнні літ. слова ’валіць, перакідвацца’, таму што ’паваліцца’ ў слоўніках літоўскай мовы не пададзена.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абшусну́цца ’абарвацца, упасці’ (Нас.), кантамінацыйнае ўтварэнне ад абшаснуцца (гл.) і шусць, шустры (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́раніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
Даць магчымасць скаціцца, упасці (пра слязу). А я не выраню слязы, хоць сэрца сціснула ад болю... А. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
павалі́цца, ‑валюся, ‑валішся, ‑валіцца; зак.
Упасці, зваліцца. Паваліцца на падлогу. Паваліцца на зямлю. □ — Эх, — уздыхнуў Лабановіч, — каб ведаў, дзе павалішся, там саломкі падаслаў бы... Колас. Заблытаўшыся ў густых сцяблінках, Насця павалілася. Сіняўскі. // Легчы, упасці ў знямозе на што‑н. ад стомленасці, слабасці і пад. Партызаны наваліліся спаць проста на зямлю, дзе хто стаяў. Асіпенка. [Юры] падышоў да канапы і, стомлены, паваліўся на яе. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хра́снуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм. груб. Упасці, паваліцца, моцна стукнуўшыся. Зараз жа грымнуў стрэл, і чорны дзядзька храснуўся на зямлю, ухапіўшыся рукамі за жывот. Маўр.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Па́цнуцца ’стукнуцца, трэснуцца’ (ТС). Да пац©, пацаць (гл.). Параўн. таксама польск. pacnąć ’ляснуцца, упасці на зямлю, плюхнуцца’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)