рассужде́ние ср. разважа́нне, -ння ср., разва́га, -гі ж.;
без рассужде́ний без разважа́нняў;
пра́вильное рассужде́ние пра́вільнае разважа́нне;
пуска́ться в рассужде́ния пачына́ць разважа́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дэбю́т ’дэбют’ (БРС). Рус. дебю́т, укр. дебю́т. Першакрыніцай запазычання з’яўляецца франц. début ’тс’ (ад дзеяслова débuter ’выступаць, пачынаць, рабіць першы крок’; адсюль і франц. débutant ’дэбютант’ > рус. дебюта́нт > бел. дэбюта́нт, укр. дебюта́нт). Гл. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 35–36; Фасмер, 1, 490. Рус. дебюти́ровать, бел. дэбютава́ць, укр. дебютува́ти адлюстроўваюць франц. débuter, ням. debütieren (< франц.). Гл. Фасмер, 1, 491.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
касаві́ца, ‑ы, ж.
Час касьбы. За колькі дзён да касавіцы Касцы заглянуць на паліцы, Каб малаток знайсці і бабку. Колас. У самую касавіцу выдалася добрае надвор’е, што рэдка бывае, бо звычайна дождж ідзе не тады, як просяць, а як косяць. Якімовіч. // Кашэнне траў, збажыны. Час такі, што жыта красуе, а касавіцу пачынаць ранавата. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разража́ться несов.
1. (проявляться с силой) выбуха́ць; (подниматься) узніма́цца;
2. (смехом, бранью и т. п.) пачына́ць (рагата́ць, ла́яцца і да таго́ падо́бнае);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пуска́ться
1. пуска́цца; (бросаться) кі́дацца; (начинать) пачына́ць; (идти) ісці́;
2. (отправляться) пуска́цца, ру́шыць; см. пусти́ться;
3. страд. пуска́цца; кі́дацца; шпурля́цца; см. пуска́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прозрева́ть несов.
1. станаві́цца віду́шчым, пачына́ць ба́чыць;
2. перен., уст. (понимать) уця́мліваць, разуме́ць; (догадываться) здага́двацца (аб чым); (проникать умом) праніка́ць ро́зумам (у што).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хры́пнуць 1, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да хрыпець.
хры́пнуць 2, ‑ну, ‑неш, ‑не; незак.
Пачынаць гаварыць хрыпла, траціць чыстату голасу. Паліна заглянула ў блакноцік.. А палове сёмай — нарада. Як надакучылі яны!.. Амаль кожны дзень — адна за другой. Спрачаюцца, аж хрыпнуць людзі. Савіцкі. Аж хрыпнуць пад вятрамі каштаны. Нясе ў глыбіні адарваны буй... Бураўкін. // Станавіцца хрыплым (пра голас). У спевака голас пачаў хрыпнуць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
принима́ться несов.
1. (браться) бра́цца; (начинать) пачына́ць, распачына́ць;
2. (прививаться) прыма́цца; см. приня́ться;
3. страд. прыма́цца; бра́цца, лічы́цца; сустрака́цца; набыва́цца; прыбіра́цца, забіра́цца; см. принима́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жне́йка, ‑і, ДМ жнейцы; Р мн. жнеек; ж.
1. Ласк. да жняя; тое, што і жняя. Белыя постаці жнеек-сялянак ныраюць у залатым моры даспелага жыта. Колас. Сама сябе жнейка б’е, калі нячыста жне. Прыказка.
2. Тое, што і жняярка. Час гамонку пачынаць з густымі каласамі, Дзе жнейкай, Дзе касой збіраць, Дзе вострымі сярпамі. Броўка. На двары, пад дашчатым павевам, у рад стаяць новенькія, толькі што прывезеныя жнейкі, касілкі, малацілкі. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
руплі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які імкнецца зрабіць як мага больш і лепш; дбайны. Быў .. [бацька Сушкевіча] чалавек руплівы, дбайны, любіў усюды бачыць парадак, любіў, каб усё было зроблена ў свой час і акуратна. Дуброўскі. [Лукашу], рупліваму і гаспадарліваму, хацелася хутчэй пачынаць уборку [у калгасе]. Кавалёў. // Клапатлівы, старанны. Дзеду хацелася есці. Зняў з-за плячэй стрэльбу, паляўнічую торбу, куды бабка Наста рупліваю рукою палажыла паўбахана хлеба і кавалак .. сала. Колас. Даніла Платонавіч спыніўся непадалёку і з любоўю сачыў за руплівай працай дзяцей. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)