◎ *Пагра́бець, паграбіты ’адубець (пра пальцы)’ (Сл. Брэс.), погрибець, погрибнуць ’тс’ (ТС), пограбітэ ’зрабіцца маларухомым ад холаду’ (Нар. лекс., брэсц.). З польск. pograbieć ’адубець, скарчанець’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пу́мні ’месца, дзе пальцы сутыкаюцца з пясцю, калі рука сціскаецца ў кулак’ (пін., Сл. Брэс.). Магчыма, утворана ад мяць, мну (*по‑мні/*па‑мнП).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кле́іцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., кле́іцца; незак.
1. Рабіцца ліпкім, клейкім.
Ад смалы пальцы клеяцца.
2. Паддавацца склейванню.
Папера добра клеіцца.
3. перан. (звычайна з адмоўем). Паспяхова развівацца, атрымлівацца (разм.).
З музыкай у яго не клеіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
садра́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., здзярэ́цца; зак.
1. Злупіцца, зняцца (пра кару, скуру і пад.), аддзяліцца ад паверхні.
На пальцы садралася скура.
2. Стаць непрыгодным ад доўгага ўжывання (пра венік, шчотку і пад.).
|| незак. здзіра́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ласт, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
1. Відазмененая пакарочаная канечнасць некаторых водных жывёл, птушак (цюленяў, пінгвінаў і пад.), пальцы якой злучаны перапонкай.
2. пераважна мн. Прыстасаванне, якое надзяваюць на ногі для палягчэння плавання.
|| прым. ла́ставы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пле́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, пле́вак, ж.
1. Тонкая абалонка, якая ўтвараецца на паверхні нерухомай вадкасці.
Сажалка пакрылася плеўкай.
2. Перапонка.
Пальцы задніх ног у баброў злучаны плеўкай.
3. Тонкі пласт чаго-н.
П. туману.
|| прым. пле́ўкавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сашчамі́ць, -шчамлю́, -шчэ́міш, -шчэ́міць; -шчэ́млены; зак., што (разм.).
1. Шчыльна злучыць, самкнуць (зубы, пальцы і пад.).
С. зубы.
2. перан. Выклікаць адчуванне душэўнага болю, смутку і пад.
Жаль сашчаміў сэрца.
|| незак. сашчамля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і сашчэ́мліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сашчамі́цца, ‑шчэміцца; зак.
Разм.
1. Шчыльна злучыцца, самкнуцца (пра зубы, пальцы і пад.). Пальцы Дразда сашчаміліся на гашэтцы, ажно пабялелі. Хомчанка.
2. перан. Адчуць боль, цяжар пад уплывам якога‑н. пачуцця (пра сэрца, душу). [Зарубчык:] — Нядобра сашчамілася ў мяне сэрца. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кле́іцца несов.
1. прям., перен. кле́иться;
ад смалы́ па́льцы кле́яцца — от смолы́ па́льцы кле́ятся;
размо́ва не к. — разгово́р не кле́ится;
спра́ва не́шта не к. — де́ло что́-то не кле́ится;
2. страд. кле́иться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перакале́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.
Разм. Пакалечыць усіх, многіх або ўсё, многае. Перакалечыць пальцы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)