прато́ка, ‑і, ДМ ‑тоцы, ж.
1. Разгалінаванне рэчышча, а таксама рака, якая злучае два вадаёмы. Возера ляжыць у баку ад ракі і злучаецца з ёю глыбокай пратокай. Гамолка.
2. Спец. Вузкая злучальная поласць, канал. Жоўцевая пратока.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ву́дачка, ‑і. ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Тое, што і вуда. Вадзік трымаў у руках вудачкі, Сашка кіраваў лодкай. Гамолка.
•••
Зматаць вудачкі — тое, што і зматаць вуды (гл. зматаць).
Папасціся (трапіць) на вудачку гл. папасціся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм.
1. Анямець, адзеравянець ад застою крыві. Ад доўгага сядзення ацяклі, замлелі ногі. Гамолка.
2. Зрабіцца млявым пад уплывам якога‑н. моцнага пачуцця. Замлела сэрца ў Данілы, І пацямнеў свет у вачах. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вуглава́ты, ‑ая, ‑ае.
З выступамі, няроўны. На поўдні з-за небасхілу высунулася чорная вуглаватая хмара. Гамолка. // З востра выступаючымі касцямі. Вуглаватая постаць. □ Марыля перасмыкнула сваімі вуглаватымі плячыма. Ткачоў. // перан. Няўклюдны, сарамяжлівы. Вуглаваты падлетак. // перан. Рэзкі, грубы. Вуглаваты характар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рыпе́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыпець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пачуўшы галасы і рыпенне варот, на двор выбег Лёнька. Гамолка. Пад рыпенне гордых мачтаў Расслухаў я ў марскім гуле Калыскі скрып і голас матчын. Лойка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фотака́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Картка з фатаграфічным здымкам каго‑, чаго‑н.; фатаграфічная картка. На сценах, у рамках, віселі фотакарткі. Гамолка. На фотакартцы быў мост — вялікі, прыгожы, з фігурамі на шырокіх каменных парэнчах. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўска́кваць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.
Ускочыць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Хлопчыкі паўскаквалі з месц і ўраз апынуліся каля паляўнічага. Гамолка. Партызаны паўскаквалі на падводы, трывожна ўглядаліся ў ранішнюю далячынь. Жычка. На вадзе паўскаквалі бурбалкі. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камфо́рт, ‑у, М ‑рце, м.
Сукупнасць бытавых выгод, зручнасцей; утульнасць. — Кожны шпіталь па сваёй утульнасці, камфорту павінен быць падобным на лепшыя санаторыі. Лынькоў. [Пётр Андрэевіч] Мельнік любіў камфорт і не шкадаваў ні грошай, ні стараннасці, каб стварыць яго для сябе. Гамолка.
[Англ. comfort.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакруча́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае многа крутых звілін. Пасярэдзіне лугоў цякла пакручастая рака з зялёнымі палоскамі лазнякоў паабапал. Хадкевіч. Дарога лясная, вузкая, пакручастая, машына ідзе марудна. Гамолка.
2. Такі, які завіваецца, не прамы, не гладкі. Пакручастая стружка. Пакручастыя валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўнакро́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які вылучаецца паўнакроўнасцю (у 1 знач.), хворы ад лішку крыві.
2. Здаровы. Мельнік быў паўнакроўны мужчына гадоў сарака пяці. Гамолка. // перан. Насычаны, змястоўны, багаты на ўражанні, падзеі і пад. Усё вакол жыло паўнакроўным, шчаслівым жыццём. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)