прато́ка, ‑і, ДМ ‑тоцы, ж.

1. Разгалінаванне рэчышча, а таксама рака, якая злучае два вадаёмы. Возера ляжыць у баку ад ракі і злучаецца з ёю глыбокай пратокай. Гамолка.

2. Спец. Вузкая злучальная поласць, канал. Жоўцевая пратока.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ву́дачка, ‑і. ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Тое, што і вуда. Вадзік трымаў у руках вудачкі, Сашка кіраваў лодкай. Гамолка.

•••

Зматаць вудачкі — тое, што і зматаць вуды (гл. зматаць).

Папасціся (трапіць) на вудачку гл. папасціся.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

замле́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм.

1. Анямець, адзеравянець ад застою крыві. Ад доўгага сядзення ацяклі, замлелі ногі. Гамолка.

2. Зрабіцца млявым пад уплывам якога‑н. моцнага пачуцця. Замлела сэрца ў Данілы, І пацямнеў свет у вачах. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вуглава́ты, ‑ая, ‑ае.

З выступамі, няроўны. На поўдні з-за небасхілу высунулася чорная вуглаватая хмара. Гамолка. // З востра выступаючымі касцямі. Вуглаватая постаць. □ Марыля перасмыкнула сваімі вуглаватымі плячыма. Ткачоў. // перан. Няўклюдны, сарамяжлівы. Вуглаваты падлетак. // перан. Рэзкі, грубы. Вуглаваты характар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рыпе́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. рыпець, а таксама гукі гэтага дзеяння. Пачуўшы галасы і рыпенне варот, на двор выбег Лёнька. Гамолка. Пад рыпенне гордых мачтаў Расслухаў я ў марскім гуле Калыскі скрып і голас матчын. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фотака́ртка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Картка з фатаграфічным здымкам каго‑, чаго‑н.; фатаграфічная картка. На сценах, у рамках, віселі фотакарткі. Гамолка. На фотакартцы быў мост — вялікі, прыгожы, з фігурамі на шырокіх каменных парэнчах. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўска́кваць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Ускочыць — пра ўсіх, многіх або пра ўсё, многае. Хлопчыкі паўскаквалі з месц і ўраз апынуліся каля паляўнічага. Гамолка. Партызаны паўскаквалі на падводы, трывожна ўглядаліся ў ранішнюю далячынь. Жычка. На вадзе паўскаквалі бурбалкі. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камфо́рт, ‑у, М ‑рце, м.

Сукупнасць бытавых выгод, зручнасцей; утульнасць. — Кожны шпіталь па сваёй утульнасці, камфорту павінен быць падобным на лепшыя санаторыі. Лынькоў. [Пётр Андрэевіч] Мельнік любіў камфорт і не шкадаваў ні грошай, ні стараннасці, каб стварыць яго для сябе. Гамолка.

[Англ. comfort.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пакруча́сты, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае многа крутых звілін. Пасярэдзіне лугоў цякла пакручастая рака з зялёнымі палоскамі лазнякоў паабапал. Хадкевіч. Дарога лясная, вузкая, пакручастая, машына ідзе марудна. Гамолка.

2. Такі, які завіваецца, не прамы, не гладкі. Пакручастая стружка. Пакручастыя валасы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паўнакро́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Які вылучаецца паўнакроўнасцю (у 1 знач.), хворы ад лішку крыві.

2. Здаровы. Мельнік быў паўнакроўны мужчына гадоў сарака пяці. Гамолка. // перан. Насычаны, змястоўны, багаты на ўражанні, падзеі і пад. Усё вакол жыло паўнакроўным, шчаслівым жыццём. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)