заля́згаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Пачаць лязгаць. // Лязгнуць, пралязгаць. Залязгалі буферы, адчыніліся дзверы ў вагонах, і адзін за адным пачалі выходзіць пасажыры. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паро́г, -а, М -ро́зе, мн. -і, -аў, м.
1. Бервяно або брус у ніжняй частцы дзвярнога праёма.
Пераступіць цераз п.
На п. не пускаць каго-н. (не пускаць каго-н. у дом). Не выходзіць за п. (не выходзіць з дому). Ад парога хату не мятуць (прыказка).
2. перан., чаго. Пярэдадзень, мяжа чаго-н. (кніжн.).
На парозе гібелі.
3. Камяністы папярочны выступ на дне ракі, які паскарае цячэнне і абцяжарвае суднаходства.
Пеняцца хвалі на парогах.
4. Найменшая магчымая велічыня, ступень праяўлення чаго-н. (спец.).
П. адчуванняў.
П. чутнасці.
◊
З парога (адхіліць, не прыняць і пад.; разм., неадабр.) — адразу, не ўваходзячы ў сутнасць справы.
|| памянш. паро́жак, -жка, мн. -жкі, -жкаў, м. (да 1 і 3 знач.).
|| прым. паро́гавы, -ая, -ае (да 4 знач.; спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Выраза́ць (БРС, Касп., Яруш.), выры́звацца ’з’яўляцца (аб калоссях, усходах)’ (малар., стол., Выг. дыс.), вырэ́звацца ’ўзыходзіць (пра сонца)’ (Шатал.). Гл. рэзаць. Апошняе значэнне — украінізм; параўн. вирі́зуватися ’выходзіць (аб месяцы)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пассыла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Саслаць усіх, многіх. — Хочам мы.. [сацыялістаў] па адным пералавіць ды ў катаргу пассылаць, а нічога не выходзіць. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́дслух, ‑у, м.
Абл. Падслухванне. Цімоха агортвае страх: А што, калі стане вядома, Як потайкам ён па начах Выходзіць на подслухі з дому? Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вымята́цца, ‑аецца; незак.
1. Разм. груб. Выходзіць, выбірацца прэч. [Дырэктар:] — Вымятайцеся зараз жа, каб я вас ні аднаго не бачыў! Пестрак.
2. Зал. да вымятаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
евангелі́чны, ‑ая, ‑ае.
Які апіраецца на евангелле, выходзіць з евангелля (звычайна ў назвах, звязаных з рэлігійнымі напрамкамі ў хрысціянстве). Евангелічная секта.
•••
Евангелічная царква гл. царква.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гу́лкасць, ‑і, ж.
Добрае гучанне; звонкасць, гучнасць. — Хораша выходзіць! — забыўшы ўсё на свеце, захоплены гулкасцю і выразнасцю водгулля, прамовіў Садовіч і гукнуў яшчэ раз. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экстраардына́рны, ‑ая, ‑ае.
Надзвычайны, рэдкі, які выходзіць за межы звычайных з’яў; незвычайны; проціл. ардынарны.
•••
Экстраардынарны прафесар (уст.) — пасада ў навучальнай установе, якую займаў звышштатны прафесар.
[Лац. extraordinarius.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вячы́сты, ‑ая, ‑ае.
Паэт. Векавечны; векавы. Як адзінокія вартавыя, стаялі вячыстыя дубы. Хадкевіч. Дзе Вуса цалуецца з хвалямі Лошы, — Нёман вячысты выходзіць у свет. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)