караце́ць, ‑ее; незак.
Станавіцца карацейшым, менш працяглым у прасторы або ў часе. Блізілася восень, карацелі дні. Адамчык. Калі набліжаўся .. [настаўнік] да лямпы або адыходзіў ад яе, цень яго то падаўжаўся, то карацеў, а ў стыках сцяны і столі борздзенька пераломваўся і забягаў на столь. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зано́шаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад занасіць.
2. у знач. прым. Забруджаны, зацяганы. Сяргей, нацягваючы на патыліцу старую, заношаную на рабоце кепку, неяк зухавата і трохі прыгнуўшыся ішоў да.. дзвярэй пульмана. Адамчык. Адзенне на ўсіх было .. абшарпанае, заношанае, лахман на лахмане. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рабаці́ць, ‑ціць; незак.
1. што. Пакрываць рабаціннем (у 2 знач.), рабізной (у 2 знач.). Вуліца падсохла за ноч, толькі дзе-нідзе слабы ветрык злёгку рабаціў плыткія лужыны. Адамчык.
2. Выклікаць адчуванне рабізны, стракатасці ў вачах. Ад .. ветру разам ускалыхваўся арэшнік і рабаціў уваччу. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сапрэ́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які сапсаваўся ад вільгаці і цяпла; згнілы, папрэлы; сатлелы. Дыхнула вільгаццю і пахам сапрэлага лісця. Скрыган. Каля станцыі ляжалі штабялі старых сапрэлых шпал. Грахоўскі.
2. Змакрэлы ад поту. Каля царквы, каля халоднай бочкі з хлебным квасам, калыхалася сапрэлая чарга. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгрэ́бці, ‑грабу, ‑грабеш, ‑грабе; ‑грабём, ‑грабяце; пр. прыгроб, ‑грэбла; заг. прыграбі; зак., што.
1. Зграбаючы, прысунуць да чаго‑н., сабраць каля чаго‑н. Прыгрэбці сена да стога. // Грабучы, прыкрыць што‑н.
2. Разм. Прыгладзіць, прычасаць збольшага (валасы). [Макарчык] кінуў шапку на крэсла і пяцярнёй прыгроб кудлатыя валасы. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ператасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак.
1. што. Тасуючы, перамяшаць. Ператасаваць калоду карт.
2. Патасаваць яшчэ раз.
3. перан.; каго-што. Разм. Перамяшаць, размясціць іначай. Яна ператасавала тоўстую калоду пісем, падняла на яго вочы і развяла рукамі. Адамчык. Я спрабаваў перайначыць кампазіцыю, усё ператасаваць, пераставіць — не памагала. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ске́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., без дап. і (радзей) што.
Разм. Зразумець, разабрацца, сцяміць. Пятрок бы нож пачуў у сэрцы І скеміў зразу, ў чым тут справа. Колас. Я неяк не скеміў спачатку, куды Рыгор вядзе гаворку, але даходзіць яснасці і перапытваць у яго не пасмеў. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спрасава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад спрасаваць.
2. у знач. прым. Які шчыльна злучаны, сціснуты пры дапамозе прасавання. З расчыненых дзвярэй пацягнула насустрач знаёмымі пахамі друкарскай фарбы і спрасаванай паперы. Хадкевіч. // Які зляжаўся, ушчыльніўся. На .. [партызан] з-пад конскіх капытоў падалі кавалкі спрасаванага снегу. Адамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хлевушо́к, ‑шка, м.
Памянш.-ласк. да хлеў; маленькі хлеў. Цёмнай вулачкаю, між платоў і нізенькіх хлевушкоў, мы выскачылі ў невялічкі недагледжаны садок. Адамчык. Хочаш лішні воз галля ці сухастою якога мець, вазьмі падчыстку ў лесе, а пры ёй і на варыўню ці на хлевушок прыдбаеш. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пу́хкі, ‑ая, ‑ае.
1. Мяккі, лёгкі, пушысты. Пухкая падушка. □ [Снег] ападаў на зямлю белай і пухкай коўдрай, дзе-нідзе між кустоў насыпаў гурбы. Гроднеў. [Юзік] падаўся назад, зачапіўся за нешта і мякка сеў у пухкі пясок. Адамчык.
2. Тое, што і пухлы. Пухкія, падобныя да дзіцячых, вусны задрыжалі ад крыўды. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)