Verbum

неадпаве́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Які не адпавядае чаму‑н., не падыходзіць для чаго‑н. Неадпаведнае слова. Жыць у неадпаведных умовах.

2. Які пазбаўлены адпаведнасці, прапарцыянальнасці; несуразмерны. Выконваць працу, неадпаведную сваім сілам.

каранёвы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кораня (у 1 знач.). Каранёвая сістэма раслін. Каранёвыя захворванні бульбы.

2. Які мае адносіны да кораня слова; карэнны. Каранёвая марфема. Каранёвая роднасць слоў.

гадзяня́ і гадзянё, ‑няці; мн. ‑няты, ‑нят; н.

Малая гадзюка. // Разм. Ужываецца як слова лаянкі ў дачыненні да дзіцяці, маладога чалавека. «От, гадзяня, няма на цябе кала!» — думаў [Глушак] пра Дзятліка. Мележ.

графі́чны ​¹, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да графікі. Графічнае мастацтва. Графічнае абазначэнне слова.

графі́чны ​², ‑ая, ‑ае.

Выражаны пры дапамозе графіка ​¹, паказаны з дапамогай чарцяжу. Графічны метад рашэння задач.

ды́ктар, ‑а, м.

Супрацоўнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам. Дыктар чытаў палымяна, выразна вымаўляючы кожнае слова. Дудо. Спакойны знаёмы голас дыктара перадаваў важнейшыя падзеі за папярэдні дзень. Паслядовіч.

[Ад лац. dictor — той, хто гаворыць.]

ажыццяві́цца, ‑явіцца; зак.

Здзейсніцца, збыцца; стаць рэальнасцю. Задума ажыццявілася. □ А з ім [Цікаўным] ідзе рука ў руку, дачка з ім Сонца — Мілавіца. І будуць так ісці, — пакуль іх Слова не ажыццявіцца. Дубоўка.

сінко́па, ‑ы, ж.

1. У музыцы — зрушэнне рытмічна апорнага гуку з моцнай долі такта на слабую.

2. У мовазнаўстве — выпадзенне ці апусканне аднаго (галоснага) ці некалькіх гукаў (склада) у сярэдзіне слова.

[Ад грэч. synkopē — скарачэнне.]

характэ́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць характэрнага (у 1, 2 знач.). Мне здаецца, што гэта была яшчэ адна яго [К. Чорнага] характэрнасць: слухаць, як з чужога голасу гучыць слова, гэтая найпершая акраса любога твора. Скрыган.

дэмаралізава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад дэмаралізаваць.

2. у знач. прым. Які знаходзіцца ў стане ўпадку, дэмаралізацыі. Дэмаралізаваная армія. □ Слова «партызаны» лунала над усім гэтым натоўпам напалоханых, дэмаралізаваных людзей. Лынькоў.

дэрыва́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Адвод вады ад галоўнага рэчышча ракі ў бок па канапу.

2. Бакавое адхіленне снарадаў і куль наразной зброі пры палёце.

3. Стварэнне новых слоў ад слова-асновы.

[Ад лац. derivatio — адвядзенне, адхіленне.]