Verbum

абстра́кцыя, -і, ж.

1. Мысленнае адцягненне, адасабленне ад тых ці іншых бакоў, уласцівасцей або сувязей прадметаў і з’яў для выдзялення асноўных, істотных іх прыкмет, агульных уласцівасцей.

Пры дапамозе абстракцыі ўзніклі ўсе лагічныя паняцці.

2. Адцягненае паняцце, тэарэтычнае абагульненне вопыту.

Навуковая а.

абумо́віць, -мо́ўлю, -мо́віш, -мо́віць; -мо́ўлены; зак., што.

1. Выклікаць што-н., з’явіцца прычынай, матывам для ўзнікнення чаго-н.

Старанная праца абумовіла поспех.

2. Абмежаваць што-н. пэўнымі ўмовамі, дагаворамі́; агаварыць.

А. свой удзел у рабоце.

|| незак. абумо́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.

рыфмава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і рыфмавацца (спец.).

2. што. Падбіраць (словы) для атрымання рыфмы.

|| зак. зрыфмава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны (да 2 знач.).

|| наз. рыфмава́нне, -я, н.

саладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны; зак., што.

1. Рабіць салодкім.

С. чай.

С. кісель.

2. Прарошчваць зерне для атрымання соладу.

С. ячмень.

|| зак. пасаладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны (да 1 знач.) і засаладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны (да 2 знач.).

сана́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.

Музычны твор для аднаго або некалькіх інструментаў, які складаецца з трох або чатырох кантрастуючых частак рознага характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра.

С.

Бетховена.

|| прым. сана́тны, -ая, -ае.

серп, сярпа́, мн. сярпы́, сярпо́ў, м.

1. Сельскагаспадарчая ручная прылада ў выглядзе выгнутага дробна назубленага нажа для зрэзвання злакаў з кораня.

Назубіць с.

2. перан. Пра тое, што мае форму такога прадмета.

С. месяца (месяц у пачатковай або апошняй фазе).

сі́та, -а, М сі́це, мн. -ы, -аў, н.

Род рэшата (у 1 знач.) з густой сеткай для прасейвання або працэджвання чаго-н.

Прасеяць муку на с.

Працадзіць варыва на с.

|| памянш. сі́тца, -а, мн. -ы, -аў, н.

|| прым. сі́тавы, -ая, -ае.

скарбо́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. Бляшанка, скрыначка з вузкай шчылінай для збірання і захоўвання грошай.

Ссыпаць манеты ў скарбонку.

2. Тое, што і скарбніца (у 2 знач.).

|| прым. скарбо́начны, -ая, -ае (да 1 знач.).

С. збор.

слуга́, -і́, ДМ слузе́, мн. слу́гі і (з ліч. 2, 3, 4) слугі́, слуг, м.

1. Работнік у доме для асабістых паслуг, прыслужвання (уст.).

Панскія слугі.

2. перан. Чалавек, які прысвяціў сябе цалкам служэнню каму-, чаму-н.

С. народа.

спіча́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Верхняя завостраная частка чаго-н.

С. яліны.

2. Вузкая высокая надбудова пірамідальнай або канічнай формы на будынку; шпіль.

С. касцёла.

3. Плоскае выгнутае шыла для пляцення лапцей.

Дзед спрытна трымаў с. у руцэ.