распе́ў, -пе́ву, м.
1. Працяжны напеў, мелодыя як характэрная рыса спеву.
2. Своеасаблівы прынцып будовы мелодыі, характэрны для старадаўняга царкоўнага спявання.
Р. малітвы.
3. Працяжнае, напеўнае вымаўленне слоў пры чытанні, размове.
Словы ён вымаўляе крыху з распевам.
|| прым. распе́ўны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распе́ць, -пяю́, -пяе́ш, -пяе́; -пяём, пеяце́, -пяю́ць; -пе́й; -пе́ты; зак., што.
1. Развучыць, рэпетуючы (музычны твор для голасу).
Р. дуэт.
2. Прымусіць добра гучаць (пра голас, галасы).
Р. хор перад выступленнем.
|| незак. распява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. распява́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рыфмава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і рыфмавацца (спец.).
2. што. Падбіраць (словы) для атрымання рыфмы.
|| зак. зрыфмава́ць, -му́ю, -му́еш, -му́е; -му́й; -мава́ны (да 2 знач.).
|| наз. рыфмава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
саладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны; зак., што.
1. Рабіць салодкім.
С. чай.
С. кісель.
2. Прарошчваць зерне для атрымання соладу.
С. ячмень.
|| зак. пасаладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны (да 1 знач.) і засаладзі́ць, -ладжу́, -ло́дзіш, -ло́дзіць; -ло́джаны (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сана́та, -ы, ДМ -на́це, мн. -ы, -на́т, ж.
Музычны твор для аднаго або некалькіх інструментаў, які складаецца з трох або чатырох кантрастуючых частак рознага характару і тэмпу, адна з якіх мае форму санатнага алегра.
С.
Бетховена.
|| прым. сана́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
брод, -у, М -дзе, мн. брады́, -о́ў, м.
1. Неглыбокае месца на ўсю шырыню ракі, возера, зручнае для пераходу, пераезду.
Пераправіцца бродам.
2. След, пракладзены на сенажаці, у полі, каб размежаваць участкі.
Правёў б. да самай ракі.
|| прым. бро́давы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
буксі́р, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Судна, якое буксіруе іншыя судны, плыты.
2. Канат або стальны трос для буксіроўкі.
Цягнуць на буксіры.
◊
Браць на буксір каго (разм.) — памагаць каму-н., хто адстае ў выкананні чаго-н.
|| прым. буксі́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
працадзі́ць, -аджу́, -э́дзіш, -э́дзіць; -э́джаны; зак., што.
1. Прапусціць (вадкасць) для ачысткі праз што-н., што фільтруе.
П. малако.
2. перан. Вымавіць неразборліва, не разнімаючы зубоў.
|| незак. працэ́джваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.).
|| наз. працэ́джванне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
про́вад, -у, М -дзе, мн. правады́, -о́ў, м.
Металічны дрот для перадачы электрычнага току.
Тэлефонны п.
Старшыня на провадзе (тэлефонны апарат злучаны са старшынёй; разм.).
|| прым. правадны́, -а́я, -о́е (спец.).
Правадная сувязь (якая ажыццяўляецца па правадах у адрозненне ад радыёсувязі).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыво́д¹, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. прывесці.
2. Прымусовая дастаўка ў органы следства або ў суд тых, хто не з’явіўся па выкліку, а таксама часовы арышт для допыту (афіц.).
Хуліган ужо мае некалькі прыводаў у міліцыю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)