раздражнёнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан раздражнёнага. — Мяне здзіўляе лёгкадумнасць гэтага маладога чалавека, — з раздражнёнасцю зазначыў Бывалы. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэнтгенадыягно́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Распазнаванне захворвання тканак ці органаў чалавека або жывёлы пры дапамозе рэнтгенаўскіх прамянёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрмарэгуля́цыя, ‑і, ж.

Сукупнасць фізіялагічных працэсаў, якія забяспечваюць падтрыманне адносна пастаяннай тэмпературы цела чалавека і цеплакроўных жывёл, птушак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цвердаску́ры, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. З цвёрдай скурай. Цвердаскуры яблык. Цвердаскуры агурок.

2. перан. Неспагадлівы, нячулы (пра чалавека).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цэцэ́, нескл., ж.

Афрыканская жывародная муха, якая корміцца кроўю чалавека і пазваночных і з’яўляецца пераносчыкам узбуджальнікаў соннай хваробы.

[Банту.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

этнацэнтры́зм, ‑у, м.

Схільнасць чалавека ацэньваць усе жыццёвыя з’явы праз прызму каштоўнасці сваёй этнічнай групы, якая лічыцца эталонам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́рах, -у, м.

1. Выбуховае рэчыва для вырабу зарадаў агнястрэльнай зброі.

Бяздымны п.

Трымаць п. сухім (таксама перан.: быць заўсёды гатовым да абароны). Пахне порахам (перан.: набліжаецца вайна). Пораху не выдумае (перан.: пра недалёкага чалавека; разм.).

2. перан. Пра запальчывага ці вельмі жвавага чалавека (разм.). Такі нецярплівы чалавек, словам — п.

○

Бочка з порахам — пра неадступную пагрозу, вялікую небяспеку.

Не нюхаць пораху (разм.) — не быць у баях.

Не хапае пораху (разм.) — недастаткова сіл, настойлівасці для чаго-н.

Порах дарэмна траціць (разм.) — дзейнічаць або гаварыць упустую.

|| прым. парахавы́, -а́я, -о́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыні́зіць сов.

1. прини́зить, уни́зить;

п. чалаве́ка — прини́зить (уни́зить) челове́ка;

2. прини́зить, умали́ть;

п. ро́лю (значэ́нне) каго́-, чаго́-не́будзь — прини́зить (умали́ть) роль (значе́ние) кого́-, чего́-л.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

духо́ўны, -ая, -ае.

1. Які адносіцца да ўнутранага, псіхічнага жыцця чалавека, да духу (у 1 знач.).

Рост духоўных інтарэсаў.

Духоўная блізкасць.

2. Царкоўны, які адносіцца да рэлігіі, духавенства.

Духоўная асоба.

Духоўнае званне.

○

Духоўны айцец — святар, які спавядае каго-н. пастаянна.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рэцэ́птары, -аў, адз. рэцэ́птар, -а, м. (спец.).

У арганізме жывёл і чалавека: спецыяльныя адчувальныя ўтварэнні, якія ўспрымаюць раздражненні з навакольнага і ўнутранага асяроддзя і ператвараюць іх у нервовыя імпульсы, што перадаюцца ў цэнтральную нервовую сістэму.

|| прым. рэцэпто́рны і рэцэ́птарны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)