Разбруі́ць ’непамерна павялічыцца’ (астрав., Сл. ПЗБ), ’распухнуць’ (Юрч. СНЛ). Ад бруі́цца ’цячы, ліцца’ (гл.). Развіццё семантыкі ад ’нацягнуць вады, набухнуць’ да ’павялічыцца, патаўсцець’ можна лічыць рэгулярным, параўн. разбрыня́ць ’патаўсцець’ пры бры́на ’вільгаць, вада, цвіль’; бру́знуць ’таўсцець’, якое да *bręk‑ ’гучаць, набухаць, набракаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
во́чапка, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Разм.
1. Ручка (пераважна вераўчаная) вядра, бітона і пад.; восілка. Ганька бярэ за вочапку збан вады і выходзіць з хаты. Васілевіч.
2. Вешалка, прышытая да адзення.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вя́знуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; незак.
Апускацца, нападаць у што‑н. вязкае, ліпкае, сыпкае; грузнуць. Ногі ў вялізных, поўных халоднай вады, гумавых ботах, .. вязнуць у дрыгве. В. Вольскі. Вязнучы ў снягу, Коля пайшоў за санямі. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зачэ́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што і чаго.
Разм. Тое, што і зачэрпнуць. Гарбачэня разагнуў асаку і хацеў пілоткай зачэрпаць вады, але там нават простым вокам льга было разгледзець нейкую машкару і пацяруху. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мро́іва, ‑а, н.
Тое, што і марыва (у 1 знач.). Над возерам дрыжала мроіва. Карычневыя галінкі ніжэй схіляліся да вады. Шыцік. На гарызонце ў ружовым мроіве паказалася вёска, а паабапал яе серабрыліся сінія лясы. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надрыжа́цца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; ‑жымся, ‑жыцеся; зак.
Разм. Многа, доўга падрыжаць. Надрыжацца са страху. □ [Ганна:] — Хіба вы раніцай не абліваецеся сцюдзёнай вадой? — А мне, дзякуй богу, і без гэтага досыць і вады, і холаду. Надрыжаўся. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нанасі́ць, ‑нашу, ‑носіш, ‑носіць; зак., чаго.
Прынесці ў нейкай колькасці за некалькі прыёмаў. Нанасіць бочку вады. □ Чырвонаармейцы жыва нанасілі дроў, разлажылі касцёр. Колас. А дзед тым часам кончыў лыка драць, Галля ды буралому нанасіў. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наплю́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго і без дап.
Плюхаючы, разліць, наліць на што‑н. Наплюхаць вады на падлогу. □ — І Шура няхай памыецца, — сказала маці. — Не пашкодзіць. Толькі акуратна, глядзіце, не наплюхайце мне там. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́пкасць, ‑і, ж.
Уласцівасць соцкага. [Чмаруцька:] — Колькі разоў жонцы казаў, каб не давала мне гэтай жоўтай [бульбы], вады ў ёй задужа, сопкасці ані звання. Лынькоў. Людзі дачакаліся бульбы — вараць яе, цешацца ёю і хваляць за сопкасць. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схематы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які ўяўляецца схемай, нагадвае схему (у 1 знач.). Схематычная зарысоўка кругавароту вады.
2. Паказаны ў агульных рысах, у спрошчаным выглядзе. Даследчык шчасліва пазбягае схематычнага, апрыёрнага падыходу да канкрэтных літаратурных з’яў. Ярош.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)