пазы́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. што і чаго каму. Даць у доўг.

П. каму-н. грошы або грошай.

2. што і чаго ў каго. Узяць у доўг.

П. у каго-н. грошы (грошай).

◊

У сабакі вачэй пазычыць або пазычыўшы (разм., неадабр.) — страціць сумленне, пачуццё сораму.

|| незак. пазыча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

◊

Не пазычаць чаго — ёсць, хапае.

Гэтаму чалавеку розуму не пазычаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Пся́рня ’асобнае памяшканне для сабак’; ’сабакі, мноства сабак’ (Нас., Байк. і Некр.; мсцісл., З нар. сл.; ТСБМ, ТС). З польск. psiarnia ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ище́йка ж.

1. (о собаке) саба́ка-сы́шчык, род. саба́кі-сы́шчыка м.;

2. перен. (сыщик) шпік, род. шпіка́ м., шпег, род. шпе́га м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

брэх, ‑у, м.

Характэрныя для сабак, лісоў і некаторых іншых звяроў гукі. Заўважыўшы людзей і нарабіўшы брэху, з-пад хаты выбег пярэсты цыбаты сабака. Адамчык. З задумы лесніка вывеў брэх незнаёмага сабакі. Шчарбатаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

га́ўкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Брахаць. Сабакі кідаліся пад колы і на колы, гаўкалі на буланчыка, круцячыся ў яго пад нагамі, хапалі зубамі за пугу... Якімовіч.

2. перан. Нагаворваць, паклёпнічаць (пра зламысных людзей).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазрыва́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.

1. Сарвацца, парваўшы прывязь — пра ўсіх, многіх. Пазрываліся сабакі з ланцугоў.

2. Пападаць уніз, не ўтрымаўшыся на чым‑н. — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. З гары пазрывалася каменне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

По́круць ’помесь паляўнічага сабакі з дварняком’ (Жыв. НС), по́круч ’дзіця ад бацькоў розных нацыянальнасцей’ (Нікан.). Укр. по́круч ’помесь’, польск. pokurcz ’помесь’. Да по- і круціць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сто́йка¹, -і, ДМ сто́йцы, мн. -і, сто́ек, ж.

1. У гімнастыцы і ў страі: пастава цела чалавека, пры якой рукі апушчаны, корпус нерухомы і прамы, ногі выпрастаны і пяткі пастаўлены разам.

2. У гімнастыцы: пастава цела галавой уніз, пры якой апорай з’яўляюцца выцягнутыя рукі або галава, а ногі вертыкальна падняты ўверх.

С. на руках.

С. на галаве.

3. Нерухомая поза паляўнічага сабакі, калі ён напаткаў дзічыну.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уздаго́н, прысл. і прыназ.

Разм. Тое, што і наўздагон. Тут чалавек завярнуў у двор, і сабакі, пабрахаўшы нейкі час уздагон, пакінулі яго. Кулакоўскі. А Ліда ледзь атрымалася, каб не свіснуць .. [Максіму] уздагон, па-хлапечаму гучна, задзірыста. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зая́дласць, ‑і, ж.

Уласцівасць заядлага; заўзятасць, упартасць. [Віктар і Валынец] з заядласцю пачалі пілаваць, аж за пілку горача было трымацца. Лобан. Чалавек хапц з-пад ног ламачыну, махануў навокал сябе, сабакі адскочылі і з большай яшчэ заядласцю кінуліся зноў. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)