прые́мна,
1. Прысл. да прыемны.
2. безас. у знач. вык. Прыносіць задавальненне, радасць. Дзяўчынцы прыемна ўсё, — і што сонейка свеціць, і што навокал лес. Брыль. [Лабановічу] было прыемна, нейкая радасць разлівалася ў крыві. Колас. Прыемна вяртацца на старое месца, дзе пражыта нямала гадоў, дзе добра знаёмы і кожны чалавек, і кожная сцежка. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вясёлы, -ая, -ае.
1. Поўны радасці, весялосці, які выражае радасць, весялосць.
В. настрой.
В. твор.
Весела (прысл.) смяяцца.
2. Які выклікае, нараджае весялосць.
В. спектакль.
3. Прыемны для вока, не змрочны.
Вясёлая расфарбоўка.
В. ранак.
|| памянш. вясёленькі, -ая, -ае.
|| наз. весяло́сць, -і, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
перажы́ць, -ыву́, -ыве́ш, -ыве́; -ывём, -ывяце́, -ыву́ць; -ы́ў, -ыла́, -ло́; -ы́ты; зак.
1. што. Зазнаць у жыцці.
П. вялікую радасць.
2. каго-што. Пражыць даўжэй за каго-, што-н.
П. сваіх равеснікаў.
3. што. Выцерпець, перанесці што-н.
Ён не мог п. абразы.
|| незак. перажыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
захлісну́ць сов., прям., перен. захлестну́ть;
хва́ля ~ну́ла ло́дку — волна́ захлестну́ла ло́дку;
яго́ ра́дасць ~ну́ла — его́ ра́дость захлестну́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. што. Напорам знутры прымушаць расшырацца, раздавацца.
2. перан., каго-што. Перапаўняць, захапляць цалкам (пра настроі, думкі, пачуцці і пад.).
Нечаканая радасць распірала Максіма.
3. безас., каго (што). Аб празмерным атлусценні, сытасці (разм.).
|| зак. распе́рці, разапру́, разапрэ́ш, разапрэ́; разапро́м, разапраце́, разапру́ць; распёр, -пе́рла; разапры́; распёрты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Раско́ша, ро́скаш ’празмерны дастатак, пышнасць, велічнае хараство’, ’прастор, свабода, пачуццё свабоды, волі’, ’спакой’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Ян.), ’воля, прыволле, прастор’ (Касп., Байк. і Некр.), ’багацце’ (Байк. і Некр.), роско́ша ’дадатак’ (ТС). Параўн. укр. р́оскіш ’празмерны дастатак, задавальненне, асалода’, рус. ро́скошь ’прыемнасць, раскоша’, польск. rozkosz ’роскаш, багацце’, чэш., славац. rozkoš ’радасць, асалода’, славен. razkošje ’роскаш, багацце, радасць’, серб.-харв. ра̀скош ’раскоша’, балг. разко́ш ’асалода’. Звычайна рэканструюецца як *orzkošь (< *orzkoxj‑) і звязваецца з *koxati (гл. кахаць). Гл. Фасмер, 3, 504; Брукнер, 242; Бязлай, 3, 159; БЕР, 6, 155.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бабы́льскі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае дачыненне да бабыля. Зноў ліповая калыска, У якой сама [Кацярына] расла, У прыстанішчы бабыльскім Радасць мацеры дала. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ра́дость ра́дасць, -ці ж.;
не чу́вствовать себя́ от ра́дости не по́мніць сябе́ ад ра́дасці;
◊
на ра́достях з ра́дасці.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́парыцца, -руся, -рышся, -рыцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ператварыцца ў пару.
Вада выпарылася.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Знікнуць, прапасці (разм.).
Радасць умомант выпарылася.
3. Папарыцца.
В. ў лазні.
|| незак. выпара́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і выпа́рвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. выпарэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ра́зам, прысл.
1. Сумесна з кім-, чым-н.
Працаваць р.
Ходзяць р. боль і радасць.
2. Адначасова (разм.).
Паляцелі птушкі, а р. з імі і цёплае лета.
3. У адзін прыём.
Прачытаць усё р.
4. Усяго (пра агульную суму чаго-н.).
Р. 150 рублёў.
◊
Разам з гэтым — у той жа час, адначасова.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)