пракуро́р, ‑а, м.

1. Асоба, якая ажыццяўляе нагляд за дакладным выкананнем законаў. Генеральны пракурор СССР. Пракурор раёна.

2. Дзяржаўны абвінаваўца ў судовым працэсе. Пануры Рыбалтовічаў сынок, у самы куток прыпёрты пытаннямі пракурора, бліснуў на Шпэка вачыма. Брыль.

[Ад лац. procurare — клапаціцца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апяку́нства, ‑а, н.

1. Абавязкі па апецы. Узяць каго‑н. пад сваё апякунства.

2. перан. Дакучлівы клопат аб кім‑н., нагляд за кім‑н. Аднак Сяргей не змог доўга цярпець такога апякунства і ўмяшання ў яго сямейныя, справы. Рамановіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нагляда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што, за кім-чым, з дадан. сказам і без дап. Уважліва сачыць вачыма за кім-, чым-н.

Н. зацьменне сонца.

Н. за палётам буслоў.

2. за кім-чым. Вывучаць, даследаваць.

Н. за развіццём падзей, што адбываюцца ў грамадстве.

3. за кім-чым. Ажыццяўляць нагляд.

Н. за дзецьмі.

Н. за парадкам.

|| наз. нагляда́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

назіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што, за кім-чым, са злуч. «што» або «як». Уважліва сачыць вачыма за кім-, чым-н., не спускаць з вачэй.

Н. зацьменне сонца.

Н. за палётам птушкі.

2. каго-што. Вывучаць, даследаваць.

Н. развіццё клетак расліны.

3. за кім-чым. Ажыццяўляць нагляд за кім-, чым-н.

Н. за дзецьмі.

Н. за парадкам.

|| наз. назіра́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

інспе́ктар, ‑а, м.

1. Службовая асоба, якая ажыццяўляе нагляд і кантроль за правільнасцю дзеянняў падведамных органаў і асоб. Інспектар лесааховы. Інспектар зарана. Санітарны інспектар. Фінансавы інспектар.

2. Памочнік дырэктара па выхаваўчай і навучальнай рабоце ў мужчынскіх навучальных установах дарэвалюцыйнай Расіі. Інспектар гімназіі.

[Ад лац. inspector — паглядальнік.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.

Недастатковы нагляд за кім‑, чым‑н. Па абодва бакі вуліцы стаялі цёмныя, шэрыя ад часу і недагляду, дамы. Галавач. // Памылка, промах, зробленыя з-за няўважлівасці, нядбайнасці. — Памылкі і недагляды бываюць, — апусціўшыся на крэсла і абмякшы неяк, прызнаў Ваўчок. Хадкевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ве́дение ср. зага́дванне, -ння ср.; нагля́д, -ду м.; распараджэ́нне, -ння ср.;

в чьём-л. ве́дении у распараджэ́нні каго́-не́будзь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

інспе́кцыя, ‑і, ж.

1. Тое, што і інспектаванне.

2. Установа, арганізацыя, якая інспектуе каго‑, што‑н. Санітарная інспекцыя. Аўтамабільная інспекцыя.

•••

Інспекцыя па якасці — спецыяльны орган, які ажыццяўляе ў СССР нагляд за якасцю прадукцыі.

Інспекцыя працы — спецыяльны орган у СССР для нагляду за захаваннем законаў аб працы.

[Лац. inspectio — нагляд.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раздуры́цца, ‑дуруся, ‑дурышся, ‑дурыцца; зак.

Разм.

1. Стаць вельмі дураслівым, свавольным, непаслухмяным; распусціцца. Разы два іх бачылі каля кінатэатра. І тады Мікалай Пятровіч сказаў загадчыку гаспадаркі: — Вазьміце іх пад свой нагляд, а то раздурацца малыя... Нядзведскі.

2. Пачаць амаральна паводзіць сябе, даць поўную волю сабе; разбэсціцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фе́рула, ‑ы, ж.

Шматгадовая травяністая расліна сямейства парасонавых. Сцябло ферулы ўжываецца ў ежу.

феру́ла, ‑ы, ж.

1. Лінейка, якой у сярэдневяковай школе білі па далоні вучняў за якую‑н. правіннасць.

2. Кніжн. Цяжкі і пільны нагляд. Селянін не захоча доўгі час хадзіць пад ферулай урадніка. Галавач.

[Лац. ferula — розга.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)