Ляпёткі ’лёгкія пялёсткі, якія адлятаюць пры малацьбе аўса’ (Мядзв.). Рус. ле́пет, ле́пест ’кавалачак, акравак’. Роднаснае да літ. lepetà ’лапа’, ст.-грэч. λέπω ’абдзіраю’, λεπός ’скура, луска’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лі́вер 1, ‑у, м.
Вантробы забойнай жывёлы (печань, лёгкія, сэрца і селязёнка) як прадукты харчавання. Купіць ліверу. Пірог з ліверам.
[Ад англ. liver — печань.]
лі́вер 2, ‑а, м.
Прыбор для набірання вадкасці ў выглядзе трубкі з расшырэннем пасярэдзіне.
[Ад лац. levare — паднімаць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вастрано́сы, ‑ая, ‑ае.
1. З вострым, тонкім носам (пра жывыя істоты).
2. Які мае доўгі, вузкі нос, насок. Вастраносыя бацінкі. □ Носіць вадзяная пустыня на ўлоннях сваіх быстрыя вастраносыя чаўны і лёгкія чайкі-душагубкі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
санда́лі, ‑яў; адз. сандаля, ‑і, ж.
1. У старажытных грэкаў і рымлян — абутак з драўлянай або скураной падэшвай без абцасаў, якая прымацоўвалася да нагі раменьчыкамі.
2. Лёгкія летнія туфлі без абцасаў, якія зашпільваюцца раменьчыкамі.
[Н.-грэч. sandalion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мета́лл мета́л, -лу м.;
цветны́е мета́ллы каляро́выя мета́лы;
чёрные мета́ллы чо́рныя мета́лы;
благоро́дные мета́ллы высакаро́дныя мета́лы;
лёгкие мета́ллы лёгкія мета́лы;
тяжёлые мета́ллы ця́жкі́я мета́лы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Плу́ца, плу́ці, пліцы, плюц, плюцы ’лёгкае’ (Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл., Жд. 2). З польск. płuco ’тс’, якое — з першаснагаpluce (XV–XVIII стст.); звычайна płuca < прасл. *plutje < і.-е. *pleuf‑jo: (літ. plaučiai ’лёгкія’, лат. plaušas ’тс’, ст.-прус. plauti ’лёгкае’, першапачаткова ’тое, што плавае’, сюды ж грэч. ττλεύμων ’лёгкае’, лац. pulmo і пад. (Банькоўскі, 2, 631). У сучасных усх.-слав. мовах не захавалася, стараж.-рус. плюче ’лёгкае’, ст.-укр. плюча ’лёгкія’ < *płʼutja, да пльщъ1 плаваць (гл.) (Фасмер, 3, 290; Пімчук, Давньорус., 311).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́маразкі, ‑аў; адз. замаразак, ‑зку, м.
Лёгкія марозы, звычайна ранішнія, увосень і вясной. Была другая палова кастрычніка, і раннія замаразкі высушылі гарадскія вуліцы. Шахавец. Пад раніцу ўжо браліся замаразкі, трава і лісце кустоў пакрываліся шараватым інеем. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Баранкі, барашкі ’кучаравыя воблакі’ (Інстр. I), бара́нчыкі (БРС). Параўн. укр. баранці́ ’лёгкія хмаркі’, польск. baranki, чэш. beránky ’тс’. Метафарычнае ўжыванне адной з форм слова бара́н 1. Першапачаткова ’кучаравыя хмаркі’ (нагадваюць шэрсць барана).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пле́ўра ’дыяфрагма’ (бераст., б.-каш., ЛА, 1). У выніку пераносу значэння па сумежнасці з плеўра ’абалонка, што пакрывае лёгкія і сценкі грудной поласці’, якое з с.-лац. pleura < ст.-грэч. πλευρά ’бок’, πλευραί ’рэбры’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарсі́нкі ’лёгкія тапачкі’ (Жд. 3). Утворана ад рус. Торгси́н ’гандлёвая кампанія па продажы дэфіцытных тавараў за валюту і каштоўныя металы ў савецкі час (20‑я гады)’ (размоўнае скарачэнне «Всесоюзное объединение по торговле с иностранцами»).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)