карцёжнік, ‑а, м.
Разм. Заўзяты ігрок у карты. Усхадзіліся карцёжнікі. Ці то не падзялілі банка, ці то хто зжульнічаў з іх. Лынькоў. Калі стары Карповіч памёр, як адзіны сын, заядлы карцёжнік, прайграў у карты маёнтак другому карцёжніку. Рунец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рамі́зіцца, ‑міжуся, ‑мізішся, ‑мізіцца; незак.
Прайграваць у карты ў выніку рамізу (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́рта, ‑ы, ДМ карце; Р мн. карт; ж.
1. Зменшаны чарцёж зямной паверхні або яе часткі з пераважным улікам тых або іншых спецыяльных прымет. Геаграфічная карта. Тапаграфічная карта. Лінгвістычная карта. // Чарцёж зорнага неба або паверхні планеты. Астранамічная карта. Карта Месяца.
2. Адзін з цвёрдых папяровых лісткоў, якія складаюць набор (калоду) для гульні і адрозніваюцца паміж сабой па намаляваных на іх умоўных фігурах або ачках чатырох масцей. Калода карт. Тасаваць карты. Казырная карта. // мн. (ка́рты, карт). Гульня пры дапамозе такіх лісткоў. Гуляць у карты. □ Вечарамі зімой збіраліся малінаўцы да каго-небудзь на вячоркі, бесперапынна курылі і рэзаліся ў карты — у воза або ў дурня. Чарнышэвіч.
3. Ліст паперы, бланк, які трэба запоўніць спецыяльнымі звесткамі. Санаторная карта. Тэхналагічная карта.
•••
Контурная карта — геаграфічная карта, на якую нанесены абрысы вадаёмаў і сушы без назвы іх.
Нямая карта — вучэбная геаграфічная карта без абазначэння назваў.
Сінаптычная карта — геаграфічная карта, на якую нанесены звесткі аб надвор’і, атрыманыя адначасова ў розных месцах (служыць для прадказання надвор’я).
Зблытаць карты гл. зблытаць.
(І) карты ў рукі каму — пра таго, хто мае ўсе магчымасці, умовы для чаго‑н.
Карта (стаўка) біта — пра чый‑н. пройгрыш, правал.
Раскрыць карты гл. раскрыць.
Скласці карты гл. скласці.
Ставіць на карту гл. ставіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рамс: у ра́мса ’від гульні ў карты’ (Машара). З польск. ramsz ’гульня ў карты, у якой прайграе той, у каго застаецца больш ачкоў’ (< ням. Ramsch або франц. ramas ’куча, хлам’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гада́льны, ‑ая, ‑ае.
Які служыць для гадання; такі, па якім гадаюць. Гадальная кніга. Гадальныя карты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карцёж, ‑цяжу, м.
Разм. Азартная і зацяжная гульня ў карты. Завесці карцёж. Прыахвоціцца да карцяжу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасья́нсны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да пасьянса, прызначаны для пасьянса. Пасьянсныя камбінацыі. Пасьянсныя карты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крап, -у, м.
1. Дробныя, іншага колеру плямкі, крапіны на чым-н.
Белы мармур з шэрым крапам.
2. Умоўная паметка на рубашцы ігральнай карты.
Шулерскі к.
|| прым. кра́павы, -ая, -ае і краплёны, -ая, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сыгра́ть сов.
1. згуля́ць;
сыгра́ть в ка́рты згуля́ць у ка́рты;
сыгра́ть сва́дьбу згуля́ць вясе́лле;
2. театр., муз. сыгра́ць;
сыгра́ть роль сыгра́ць ро́лю; см. игра́ть 1, 2, 5;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карцёжны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да гульні ў карты, звязаны з ёй. Карцёжная гульня. Карцёжны стол.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)