паро́дыя, -і, мн. -і, -дый, ж.
1. Твор, сатырычны або камічна падроблены пад іншы твор.
П. на апавяданне.
2. перан. Насмешка, здзек са знешняга, няўдалага пераймання чаго-н., скажонага падабенства да чаго-н.
Не абутак, а адна п.
|| прым. парады́йны, -ая, -ае і парады́чны, -ая, -ае.
Парадыйны жанр.
Парадычны прыём.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апавяда́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да апавядання (у 1 знач.), які змяшчае апавяданне. Апавядальны сказ. Апавядальны жанр. // Спакойны, эпічны. Твор [Шамякіна «Глыбокая плынь»] быў вывераны на лепшым вымяральніку: сэрцы чытача. Апавядальны тон рамана глыбока хвалюе. Кучар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эксцэ́нтрыка, ‑і, ДМ ‑рыцы, ж.
1. Тое, што і эксцэнтрычнасць 1 (у 2 знач.). Эксцэнтрыка характараў суседнічае з глыбокім псіхалагічным аналізам учынкаў. «Маладосць».
2. Жанр тэатральнага, цыркавога спектакля, пабудаваны на выкарыстанні эксцэнтрычных прыёмаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хро́ніка, -і, ДМ -ніцы, мн. -і, -нік, ж.
1. Запіс падзей у храналагічнай паслядоўнасці; летапіс.
2. Літаратурны твор, у якім паслядоўна паказана гісторыя грамадскіх, палітычных, сямейных і інш. падзей.
Сямейная х. пісьменніка.
3. Аддзел паведамленняў у газеце.
4. Фільм, прысвечаны падзеям бягучага грамадскага жыцця.
|| прым. храніка́льны, -ая, -ае.
Х. жанр.
Хранікальныя запісы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кры́тыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Абмеркаванне, разбор чаго-н. з мэтай ацаніць вартасць.
Аб’ектыўная к.
2. Літаратурны жанр, задачай якога з’яўляецца аналіз, ацэнка, тлумачэнне твораў мастацтва, навукі, літаратуры.
Музычная к.
К. і літаратуразнаўства.
3. Адмоўнае выказванне пра што-н., аналіз недахопаў.
Падвергнуць крытыцы работу чыноўнікаў.
4. зб. Крытыкі.
◊
Не вытрымліваць (ніякай) крытыкі — быць нікуды не вартым.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пастэ́ль, ‑і, ж.
1. Мяккія каляровыя алоўкі (без аправы) для жывапісу, зробленыя са спрасаванага фарбавага парашку. Гэта былі дзесяткі эцюдаў, .. накіды карандашом, вугалем, пастэллю. Ракітны.
2. Рысунак, выкананы такімі алоўкамі. Пейзажныя пасталі.
3. Тэхніка жывапісу, заснаваная на прымяненні такіх алоўкаў; адпаведны жанр жывапісу.
[Іт. pastello.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фанта́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж.
1. Тое, што заснавана на творчым уяўленні, на фантазіі.
Ф. народных паданняў.
2. Што-н. нерэальнае, немагчымае.
Асушыць такое балота!
Гэта ж ф.!
3. Жанр мастацкай літаратуры, кіно і мастацтва, у творах якога адлюстроўваюцца выдуманыя, звышнатуральныя падзеі і з’явы, а таксама самі такія творы.
Навуковая ф.
|| прым. фантасты́чны, -ая, -ае. Ф. раман.
Фантастычная літаратура.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
меладра́ма, ‑ы, ж.
1. Уст. Драма са спевамі і музыкай.
2. Драматычны жанр і твор, якія характарызуюцца звышнатуральным драматызмам, знешнімі эфектамі, маралізацыяй. Гурткоўцы паказалі п’есу з дарэвалюцыйнага жыцця, нейкую меладраму з нешчаслівым каханнем. Краўчанка.
3. перан. Пра падзеі, перажыванні, якія выклікаюць смех сваёй ненатуральнасцю і прыўзнятасцю.
[Ад грэч. melos — песня, мелодыя і drama — дзеянне, сцэнічны наказ.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разнаві́днасць, ‑і, ж.
1. Прыватны від якой‑н. агульнай катэгорыі, якога‑н. тыпу, з’явы. Пісьмовая разнавіднаць мовы. □ Як жанр, як эпічная разнавіднасць .. [фальклорна-рамантычная] паэма знікае недзе ў канцы 20‑х гадоў. Бярозкін.
2. Група асобных індывідаў (раслін, жывёл, мікраарганізмаў) унутры віду, якія вылучаюцца некаторымі асаблівасцямі сярод іншых індывідаў таго ж віду.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эквілібры́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.
Жанр цыркавога мастацтва, які характарызуецца здольнасцю артыста трымаць раўнавагу пры няўстойлівым становішчы цела. Эквілібрыстыка на канаце. // перан. Надзвычайная спрытнасць, выкрутлівасць. Разумовая эквілібрыстыка. □ Прыемна адзначыць творчы рост Вялюгіна, які, адышоўшы ад дэманстрацыі чыста вонкавай паэтычнай эквілібрыстыкі, у апошні час паказаў сапраўдную глыбіню асэнсавання рэчаіснасць. «ЛіМ».
[Ад лац. aequilibris — які знаходзіцца ў раўнавазе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)