дэмагра́фія, -і, ж.

1. Навука, якая вывучае насельніцтва і заканамернасці яго развіцця ў грамадска-гістарычнай абумоўленасці.

2. Паказчыкі колькаснага складу, размяшчэння і змянення насельніцтва дадзенай краіны.

Д. гарадоў.

|| прым. дэмаграфі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цывіліза́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Ступень грамадскага развіцця, яе матэрыяльнай і духоўнай культуры, характэрная для той ці іншай грамадска-палітычнай фармацыі.

Антычная ц.

2. Сучасная сусветная культура (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наро́дніцтва, -а, н.

Грамадска-палітычны рух у Расіі ў 2-й палавіне 19 ст., які ідэалізаваў сялянскую абшчыну і імкнуўся цераз яе ажыццявіць ідэі сялянскай дэмакратыі і пераходу да сацыялізму, мінуючы капіталізм.

|| прым. наро́дніцкі, -ая,-ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лі́дар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Той, хто ідзе першым у якой-н. справе, спартыўным спаборніцтве і інш.

Л. турніру.

2. Кіраўнік палітычнай партыі, грамадска-палітычнай арганізацыі і пад.

Палітычныя лідары.

|| прым. лі́дарскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

клерыкалі́зм, ‑у, м.

Рэакцыйны палітычны напрамак у капіталістычных краінах, які імкнецца ўзмацніць уплыў царквы на грамадска-палітычнае і культурнае жыццё.

[Ад лац. clericalis — царкоўны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Каміса́р ’кіруючая асоба з грамадска-палітычнымі, адміністрацыйнымі функцыямі’, ’паліцэйскі, прыстаў’ (ТСБМ), камысар (Сержп. Казкі), кыміса́р (Бяльк.), ст.-бел. комисаръ, коммисаръ (пач. XVI ст.) ’ураднік са спецыяльнымі абавязкамі’ < ст.-польск. komisarz < ням. Kommisar < с.-лац. commissarius (Булыка, Запаз., 163).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нядзе́льнік, ‑а, м.

Калектыўная добраахвотная грамадска карысная праца, якая выконваецца ў нядзелю. Не аднойчы на маладзёжных нядзельніках Ванжын працаваў, будуючы стадыён. Шыцік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

капіталі́зм, -у, м.

Грамадска-эканамічны лад, які змяніў сабой феадалізм і ў аснове якога ляжаць розныя формы прыватнай уласнасці на сродкі вытворчасці, а грамадства складаюць дзве асноўныя групы — уладальнікі сродкаў вытворчасці і наёмныя рабочыя.

Эпоха капіталізму.

|| прым. капіталісты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дэкласава́ны, ‑ая, ‑ае.

Які страціў сувязь са сваім класам, не прымкнуў да другога класа і не прымае ўдзелу ў грамадска карыснай працы. Дэкласаваны элемент.

[Ад фр. déclassé.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кампа́нія², -і, мн. -і, -ній, ж.

1. Сукупнасць ваенных аперацый, аб’яднаных агульнай стратэгічнай мэтай.

Руска-японская к.

2. Перыяд знаходжання карабля ў плаванні або ваенных аперацый флоту.

3. Мерапрыемствы для ажыццяўлення чарговай важнай грамадска-палітычнай або гаспадарчай задачы.

Выбарчая к.

Пасяўная к.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)