Verbum

прэпара́т, ‑а, М ‑раце, м.

1. Частка жывёльнага або расліннага арганізма, прыгатаваная для даследавання, вывучэння і пад. Анатамічны прэпарат. Прэпарат з лягушкі.

2. Рэчыва, падрыхтаванае для хімічнага даследавання. Радыеактыўныя прэпараты.

3. Хімічны або фармацэўтычны прадукт лабараторнага або фабрычнага вырабу. Вітамінныя прэпараты. Медыцынскі прэпарат.

[Ад лац. praeparatus — прыгатаваны.]

на́фтавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да нафты. Нафтавы пласт. // Які здабываецца з нафты. Нафтавыя фарбы.

2. Які прызначаны для здабычы, апрацоўкі нафты. Нафтавая вышка.

3. Які працуе на нафце. Нафтавы рухавік.

4. Які мае адносіны да вывучэння, здабычы і апрацоўкі нафты. Нафтавая лабараторыя. Нафтавая прамысловасць.

шкаля́рскі, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Які мае адносіны да шкаляра, уласцівы яму. — Валіся дрэва на дрэва, — кінуў дзед вечную шкалярскую прыказку. Караткевіч. [Зыбіну] здавалася, што такая, як ён баяўся ў думках, шкалярская цікаўнасць прынізіць яго перад рабочымі. Мележ.

2. Зніж. Несамастойны, начотніцкі. Шкалярскі падыход да вывучэння тэорыі.

зонд, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Медыцынскі інструмент у выглядзе палачкі, трубкі і інш., які ўводзіцца ў глыбіню каналаў і поласць цела з дыягнастычнай ці лячэбнай мэтай. Хірургічны зонд.

2. Металічны шпень, бур для даследавання падглебы. Глебавы зонд.

3. Невялікі паветраны шар з самапішучым прыборам для вывучэння верхніх слаёў атмасферы.

[Фр. sonde.]

сі́нтэз, ‑у, м.

1. Метад навуковага даследавання, які выходзіць з вывучэння прадмета, з’явы ў цэлым, у адзінстве і ўзаемасувязі яго частак; проціл. аналіз. // Кніжн. Злучэнне, абагульненне. Не паралельна, а ў арганічным сінтэзе паказваюцца ў творах істотныя працэсы народнага жыцця. Дзюбайла.

2. Атрыманне складаных рэчываў з больш простых. Сінтэз бялкоў. Сінтэз каўчуку.

[Ад грэч. sýnthesis — злучэнне, спалучэнне.]

назіра́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. назіраць.

2. Тое, што заўважана ў працэсе, у выніку вывучэння, разгляду чаго‑н., нагляданняў за кім‑, чым‑н. Навуковыя назіранні. □ Яна [дзяўчына] прасочыць рух аблок, У глебе змерае цяпло, Увечары і ўранні Запіша назіранні. Лужанін. І яшчэ адно назіранне зрабіў Сцёпка: хто мацней насядае, той свайго дабіваецца. Колас.

глыбакаво́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Глыбокі і паўнаводны. Глыбакаводны канал.

2. Які жыве або знаходзіцца глыбока ў вадзе. Глыбакаводныя рыбы. □ У Чорным моры няма глыбакаводнай доннай фауны. «Маладосць».

3. Які мае адносіны да вывучэння фізічных уласцівасцей і арганічнага жыцця на вялікіх глыбінях (у 2 знач.). Глыбакаводныя даследаванні. // Прызначаны для работы на вялікай глыбіні. Глыбакаводныя поршневыя помпы.