Мато́н (абразл.) ’манюка’ (жлоб., Мат. Гом.; бялын., Нар. сл.). Да мата́ць (гл.). Экспрэсіўнае адценне было прычынай мены суфікса ‑ун > ‑он.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вісачэ́зны — павеліч. ад вісокі (Бяльк.). Да вісокі (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑эзн‑ы, які выражае адценне надзвычай высокай ступені якасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вісо́зны ’вельмі высокі’ (Жд., 1). Утворана ад прыметніка вісокі (гл.) і суф. ‑озн‑ы, які выражае адценне вельмі высокай ступені якасці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пафарбава́цца, ‑буецца; зак.
1. Пакрыцца, насыціцца фарбай, чым‑н. фарбуючым. Тканіна добра пафарбавалася.
2. Набыць які‑н. колер, адценне. Белае малако далёкіх лёганькіх аблачынак пафарбавалася ў ружовы колер захаду. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лапу́шухны ’ручаняткі, рукі’ (Бяльк.) — рэгіянальнае ўт варэнне ад лапушкі і суф. ‑ухч‑ы, які надае ласкальнае адценне (Бел. грам., 1, 98). Да лапах (гл.)^
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыпі́нда́ ’фартух’ (Нас., ТС), укр. припинда́ ’фартух’, ’хлеўчык, прыбудаваны да памяшкання’. Несумненна, да прыпіна́ць 1 (гл.), фіналь надае слову іранічна-экспрэсіўнае адценне (гл. ЕСУМ, 4, 575).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жаўтля́васць, ‑і, ж.
Уласцівасць жаўтлявага; жоўтае адценне ў афарбоўцы чаго‑н. Бралася трава між дарогай і полем роўнай зялёнаю шчоткай, ільснілася, глушыла, забівала маладую жаўтлявасць, што свіцілася знізу, ад зямлі. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зжаўце́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Стаць жоўтым, набыць жаўтаватае адценне. Праз патрэсканы асфальт выбівалася трава. Яна ўжо высахла і зжаўцела. Гаўрылкін. // Пахудзець, набыць нездаровы колер твару, цела. [Аміля] зжаўцела, ззелянела і пачала сохнуць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камі́зм, ‑у, м.
Камічнае, смешнае ў людзях, здарэннях, сітуацыях. Камізм сітуацыі, падкладзенай у аснову твора, заснаваны на звычайным непаразуменні. Казека. Здаралася часам, што сапраўды трагічныя рэчы ў доктаравым доме прымалі адценне камізму. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
водбліск, водсвет, адценне, блік; зайчык (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)