Verbum

бу́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак. і аднакр.

Разм. Грузна з шумам упасці; грымнуцца, кінуцца. Раздзеўшыся, Косця бухнуўся, як нежывы, у пасцель, але заснуць не мог. Адамчык. Маці, як стаяла, каменем бухнулася ў ногі [жаўнеру]. Якімовіч. З гнязда пад дахам птушаня малое, Няўседлівае, выйшла на карніз, Слабыя крылы. Ледзьве ўзняло іх, І — от прыгода! — бухнулася ўніз. Калачынскі.

касаві́ца, ‑ы, ж.

Час касьбы. За колькі дзён да касавіцы Касцы заглянуць на паліцы, Каб малаток знайсці і бабку. Колас. У самую касавіцу выдалася добрае надвор’е, што рэдка бывае, бо звычайна дождж ідзе не тады, як просяць, а як косяць. Якімовіч. // Кашэнне траў, збажыны. Час такі, што жыта красуе, а касавіцу пачынаць ранавата. Лупсякоў.

корт ​¹, ‑у, М ‑рце, м.

Тоўстая, звычайна цёмнага колеру баваўняная тканіна атласнага перапляцення для рабочага і спартыўнага адзення; «чортава скура». Дзядуля адчыніў [куфар] і дастаў адтуль адрэз моцнага корту цёмнага колеру. Якімовіч. Маня паднесла свякрусе мультану на плацце, а свёкру корту на рубашку. Васілевіч.

[Англ. cord.]

корт ​², ‑а, М ‑рце, м.

Пляцоўка для гульні ў тэніс.

[Англ. court.]

лысу́ха, ‑і, ДМ ‑сусе, ж.

1. Вадаплаўная птушка атрада пастушковых з шаравата-чорным апярэннем і голым ярка-белым участкам скуры на лбе.

2. Разм. З белай плямай на лбе (пра карову, цяля і інш.). На вуліцы працяжна і зычна зайграў у свой берасцяны рог пастух Даніла; яму дружна адгукнуліся рагулі і лысухі. Якімовіч.

ма́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Дарэмны, бескарысны. Углядаліся [авіямадэлісты] у густыя верхавіны елак і хвой, лавілі па маладых зарасніках.. І хутка ўсім стала ясна, што пошукі [мадэлі].. марныя. Якімовіч.

2. Змарнелы, чэзлы, худасочны. Марны конік упяўся за плугам пад крык аратага. Брыль. Шнур бядак [араў] да поту, — Марны ж колас на саломцы, — Ні красы т[о]й, ні ўмалоту... Купала.

зімо́вы, ‑ая, ‑ае.

Які бывае зімой, звязаны з зімой; зімні. Зімовы вечар. Зімовыя канікулы. □ Слупы дыму выцягваліся роўна, стромка, нібы падпіраючы невысокае зімовае неба. Лынькоў. Сіні зімовы змрок спускаўся над мястэчкам. Навуменка. // Які выкарыстоўваецца зімой, прызначаны для зімы. Зімовая шапка. □ [Вавёрка] знайшла старое дзятлава гняздо на елцы, куды і сабралася перанесці жалуды для зімовых запасаў. Якімовіч.

змы́ліцца, ‑ліцца; зак.

Зрасходавацца пры мыцці (пра мыла). Мыла змылілася.

змылі́цца, змылю́ся, змылі́шся, змылі́цца; зак.

Разм. Памыліцца. Сцішна. Пуста. Адзінока... Свет закрыла цьма густая. Паваротка тут крутая, — Не змыліся ж, маё вока! Колас. Кастусь прачытаў на памяць.. дарагія ім словы з вялікім пачуццём, адным духам. — Ну як? Не змыліўся? — Не, развёў рукамі Валерый. Якімовіч.

зада́так, ‑тку, м.

1. Частка агульнай сумы, якая ўносіцца або бярэцца наперад як гарантыя выканання абавязацельства. Даць задатак. □ Прыносіць бабуля Івану заказ на чаравікі і задатак. Якімовіч. Саўка бярэцца за работу. Не брацца нельга: барыш выпілі, задатак узяў. Колас.

2. толькі мн. (зада́ткі, ‑аў); перан. Зародкі якіх‑н. якасцей, здольнасцей. Задаткі вучонага. Паэтычныя задаткі.

даражы́цца, ‑ражуся, ‑ражышся, ‑ражыцца; незак.

Абл. Запрашваць надта дорага пры продажы чаго‑н. або наймаючыся на работу. Таргаваліся, таргаваліся, ды ніяк не могуць у цане сысціся: пан, бач, скупы быў і надта даражыўся. Якімовіч. Іван ніколі вельмі не даражыцца, ніколі нікому не адмаўляе. Ідзе, дзе ёсць патрэба ў яго цэпе, і памагае людзям. Васілевіч.

дачака́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., каго-чаго.

Прабыць, пражыць дзе‑н. да з’яўлення каго‑, чаго‑н. чаканага. Чакаў, чакаў пан Сцёпку, не дачакаўся. Якімовіч. Дачакаўся Данілка вечара і пайшоў на сход у канцылярыю калгаса. Пестрак. // (2 і 3 ас. адз. і мн.). У значэнні пагрозлівага папярэджання. Дачакаецеся вы ў мяне!

•••

Чакаць не дачакацца гл. чакаць.