адзіно́чны, -ая, -ае.
1. Які дзейнічае без дапамогі іншых або выконваецца, ажыццяўляецца сіламі аднаго, без удзелу, без дапамогі іншых.
А. палёт.
2. Прызначаны для аднаго, разлічаны на аднаго, для знаходжання ў ізаляцыі ад іншых.
Адзіночная камера.
3. Асобны, адзінкавы, выпадковы.
А. выстрал.
○
Адзіночны лік — граматычная катэгорыя, якая паказвае, што прадмет прадстаўлены ў колькасці, роўнай аднаму.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наадклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Адкласці ўбок, палажыць асобна пэўную частку чаго‑н. Наадкладаць сухіх дроў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Адкласці для захавання патомства ў вялікай колькасці (пра яйкі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нагрэ́бціся, ‑грабуся, ‑грабешся, ‑грабецца; ‑грабёмся, ‑грабяцеся; пр. нагробся, ‑грэблася і ‑граблася, ‑грэблася і ‑граблося; зак.
Разм.
1. Многа пагрэбці, стаміцца, грабучы. Нагрэбціся за дзень.
2. перан. Прысвоіць, нахапаць чаго‑н. чужога ў вялікай колькасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надастава́ць, ‑стаю, ‑стаеш, ‑стае; ‑стаём, ‑стаяце; зак., чаго.
Дастаць чаго‑н. у вялікай колькасці. Красачка падаставаў аднекуль жалезных і драўляных ложкаў, заставіў імі абедзве палавіны хаты і пачаў драць з кватарантаў шалёныя грошы. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нажэ́рці, ‑жару, ‑жарэш, ‑жарэ; ‑жаром, ‑жараце; зак., што і чаго.
Груб.
1. і без дап. З’есці ў нейкай колькасці або на нейкую суму.
2. У выніку добрай яды атрымаць, нажыць што‑н. Нажэрці карак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напрыганя́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., каго-чаго.
1. Прыгнаць, прымусіць прыйсці, прыслаць у вялікай колькасці. Напрыганяць кароў на пашу. Напрыганяць рабочай сілы.
2. Разм. Едучы на чым‑н., кіруючы чым‑н., даставіць. Напрыганяць машын.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
відната́, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.
Пра наяўнасць вялікай колькасці святла дзе‑н. А перад насыпам такая відната, хоць кніжкі чытай: кожная травінка асветлена. Мележ. [Мурашка:] — На дварэ дзень, відната, а мы спаць сабраліся. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нарэ́заць, -рэ́жу, -рэ́жаш, -рэ́жа; -рэ́ж; -рэ́заны; зак.
1. чаго. Разрэзаць чым-н. вострым на часткі.
Н. хлеба.
Н. сала.
2. каго-чаго. Зрэзаўшы або разрэзаўшы, нагатаваць у нейкай колькасці.
Н. дроў.
3. Зарэзаць у нейкай колькасці.
Н. курэй.
4. што і чаго. Падзяліць шляхам межавання або выдзеліць у час межавання.
Н. зямлі.
5. што. Зрабіць нарэзы.
Н. гайку.
6. што. Падрыхтаваць участак для выемкі ў шахце (спец.).
Н. лаву.
7. што. Нарабіць зубцоў на піле, назубіць.
8. што. Намуляць чым-н.
Н. плячо сумкай.
|| незак. нараза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1,4—8 знач.) і нарэ́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 4—8 знач.).
|| наз. нарэ́зка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 4—7 знач.).
|| прым. наразны́, -а́я, -о́е (да 4—7 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падкупі́ць, -куплю́, -ку́піш, -ку́піць; -ку́плены; зак.
1. каго (што). Схіліць на свой бок грашамі, падарункамі.
П. сведак.
2. перан., каго (што). Выклікаць чым-н. сімпатыю да сябе.
П. усіх сваёй шчырасцю.
3. што і чаго. Купіць дадаткова ў невялікай колькасці.
П. прыпраў для кансервавання.
|| незак. падкупля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. по́дкуп, -у, м. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пажра́ць, -ру́, -рэ́ш, -рэ́; -ро́м, -раце́, -ру́ць; -ры́; -ра́ны; зак. (разм.).
1. чаго і без дап. З’есці многае ў якой-н. колькасці, прыняць ежу.
2. каго-што. Прагна з’есці ўсё (звычайна пра жывёл).
Саранча пажрала пасевы.
|| незак. пажыра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).
П. вачамі каго-, што-н. (перан.: прагна, не адрываючыся глядзець на каго-, што-н.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)