прыўне́сці, ‑нясу, ‑нясеш, ‑нясе; ‑нясём, ‑несяце; пр. прыўнёс, ‑несла і ‑нясла, ‑несла і ‑нясло; заг. прыўнясі; зак., што.
Кніжн. Унесці што‑н. дадатковае, пабочнае. Магутны народны песенны фальклор прасякае вершы Труса ў сінтэзе з тым новым, сучасным, якое прыўнясла ў жыццё савецкая рэчаіснасць дваццатых гадоў. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разыхо́джанне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. разыходзіцца — разысціся (у 1, 3 і 4 знач.).
2. Несупадзенне ў чым‑н., супярэчнасць (у поглядах, думках). Разыходжанні ў ацэнцы твора. □ Пра даўнейшыя разыходжанні сын з бацькам не ўспаміналі, робячы выгляд, нібы жыццё іхняе ішло роўна і гладка заўсёды. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цыга́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да цыганоў, які належыць ім. Цыганская мова. □ Збоку ўсё было падобна на вялікі цыганскі табар. Лынькоў.
2. Такі, як у цыганоў. Цыганская натура. Цыганскае жыццё. □ Каранасты, з густой цыганскай чупрынай, Алёша меў падабенства да бацькі. Дуброўскі.
•••
Цыганскі дождж гл. дождж.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
поко́нчить сов. ско́нчыць, пако́нчыць;
поко́нчить де́ло ми́ром ско́нчыць спра́ву мі́рам;
поко́нчим с э́тим раз навсегда́ ско́нчым гэ́та раз назаўсёды;
◊
поко́нчить с собо́й пако́нчыць з сабо́ю;
поко́нчить жизнь самоуби́йством ско́нчыць жыццё самагу́бствам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
приобща́ть несов.
1. прылуча́ць, далуча́ць (да чаго), уключа́ць (у што);
приобща́ть к культу́ре прылуча́ць (далуча́ць) да культу́ры;
приобща́ть к обще́ственной жи́зни уключа́ць у грама́дскае жыццё;
2. (прилагать) прыклада́ць;
3. церк. прычашча́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бу́рны в разн. знач. бу́рный;
~нае мо́ра — бу́рное мо́ре;
б. сход — бу́рное собра́ние;
б. рост прамысло́васці — бу́рный рост промы́шленности;
б. працэ́с — бу́рный проце́сс;
~нае жыццё — бу́рная жизнь;
~нае захапле́нне — бу́рный восто́рг
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цвісці́ несов.
1. в разн. знач. цвести́;
я́блыні цвілі́ — я́блони цвели́;
цвіла́ ра́дасць — цвела́ ра́дость;
жыццё цвіце́ — жизнь цветёт;
2. (покрываться плесенью) пле́сневеть;
у сутарэ́ннях цвілі́ сце́ны — в подва́лах пле́сневели сте́ны
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ператвары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; -во́раны; зак.
1. каго-што ў каго-што. Перавесці ў другі стан, надаць іншы выгляд, змяніць якім-н. чынам.
П. ваду ў пару.
П. справу ў забаўку.
2. што ў што. Ажыццявіць на справе, увасобіць у чым-н. пэўным, канкрэтным.
П. мары ў жыццё.
3. каго-што ў каго-што. У казках, паданнях і пад.: перавярнуць у каго-, што-н. пры дапамозе чараў.
Чараўніца ператварыла чалавека ў дрэва.
|| незак. ператвара́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. ператварэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свабо́да, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. У філасофіі: магчымасць праяўлення суб’ектам сваёй волі на аснове пазнання законаў развіцця прыроды і грамадства.
Суадносіны свабоды і неабходнасці.
2. Дзяржаўная незалежнасць, суверэнітэт.
Барацьбіты за свабоду народа.
3. Адсутнасць абмежаванняў, якія звязваюць грамадска-палітычнае жыццё і дзейнасць грамадства або яго членаў.
С. выбару веравызнання.
С. слова.
4. Увогуле — адсутнасць якіх-н. абмежаванняў у чым-н., асабістая незалежнасць, самастойнасць.
Поўная с.
5. Стан таго, хто не знаходзіцца ў заключэнні, у няволі.
Выпусціць на свабоду.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
быццё, ‑я, н.
1. Спец. Аб’ектыўная рэальнасць, якая існуе незалежна ад нашай свядомасці; матэрыя, прырода. Быццё па-за часам, заключае [Пляханаў], з’яўляецца такім жа вялікім абсурдам, як і быццё па-за прасторай. «Весці».
2. Сукупнасць умоў матэрыяльнага жыцця грамадства. Быццё вызначае свядомасць.
3. Жыццё, існаванне. Ад роднае зямлі, Ад гоману бароў, Ад казак вечароў, Ад песень дудароў, Ад светлых воблікаў закінутых дзяцей, Ад шолаху начэй, Ад тысячы ніцей, З якіх аснована і выткана жыццё І злучана быццё і небыццё, — Збіраўся скарб. Колас.
4. Разм. Прабыванне дзе‑н. [Карызна] сказаў возніку ехаць далей і ўпершыню за ўвесь час быцця свайго ў гэтым раёне спыніўся ў заезным двары. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)