укарані́цца, -раню́ся, -рэ́нішся, -рэ́ніцца; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пусціць глыбока карэнне, добра ўрасці ў зямлю.
Укараніўся пырнік у агародзе.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Трывала замацавацца, усталявацца.
Укаранілася такая звычка.
3. Абсталявацца дзе-н., умацаваць сваё становішча.
У. на новым месцы.
|| незак. укараня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. укаране́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гано́рны ’ганарлівы’ (БРС). Укр. дыял. (зах.) гоно́рний. Як сведчыць націск у гэтых словах, яны, пэўна, з’яўляюцца запазычаннямі з польск. мовы. Параўн. польск. honorny ’тс’ (ад honor). Польск. honorny добра засведчана ў многіх польск. гаворках (гл. Карловіч, II, 189).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
назубо́к, прысл.
Разм. Вельмі добра, грунтоўна (вывучыць, ведаць і пад.). Усе вершы, якія былі ў падручніку, .. [Паўлюк] ведаў назубок. Хведаровіч. [Зампаліт:] — Брамцоў харошы брыгадзір. Тэхніку назубок ведае. Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нявы́трыманасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць нявытрыманага.
2. Адсутнасць цвёрдасці, паслядоўнасці ў дзеяннях. Палітычная нявытрыманасць. □ [Ала] паспела ўжо добра-такі надакучыць хлопчыку. А ведаеце чым? Сваёй нявытрыманасцю. Юрэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нязмо́ўчны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і несціханы (у 1 знач.). Добра спіцца пад грукат нязмоўчнага млын[а]. Зарэцкі. Над палямі — жаўранкі нязмоўчныя, Над дубровамі — зялёны дым. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыме́ркнуць, ‑не; безас. зак.
Разм. Тое, што і прымеркнуцца. Ужо добра было прымеркла, але ў вокнах агню не відаць. Мабыць, яны былі завешаны для маскіроўкі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахвала́, ‑ы, ж.
Добры водзыў, адабрэнне. — Вы добра чыталі, — пачуў Заранік дзявочы голас. — Дзякую за пахвалу. Чытаў, як мог. Хадкевіч. Цішка пачырванеў ад бацькавай пахвалы. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахва́льна,
1. Прысл. да пахвальны.
2. безас. у знач. вык. Добра. [Асокін:] — Вельмі пахвальна, што ў вас жывуць такія высакародныя пачуцці, але імі аднымі кіравацца нельга. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ляка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Абл. Палохацца, пужацца. — Ты толькі, дзядзька, не лякайся — то ўсё будзе добра, — супакойваў .. [Васіль] Хлора. Гартны. [Лота] лякалася званкоў тэлефона, дзвярнога званочка. Гарбук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замо́жны, ‑ая, ‑ае.
Матэрыяльна добра забяспечаны, багаты. Заможныя калгаснікі. Заможнае жыццё. □ Бацькі Анежкі не такія ўжо заможныя людзі, каб гадаваць са свайго дзіцяці толькі ляльку. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)