паме́та, ‑ы, ДМ ‑меце, ж.

Пісьмовы знак, надпіс, адзнака.

•••

Стылістычная памета — спецыяльнае ўказанне ў слоўніку на сферу ўжывання слова, яго моўную афарбоўку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

суфікса́цыя, ‑і, ж.

Утварэнне слоў або форм слоў з дапамогай суфіксаў; наяўнасць у слова або ў пэўнай катэгорыі слоў тых ці іншых суфіксаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тысяча...

Першая састаўная частка складаных слоў, што абазначае: які ўтрымлівае, мае тысячу, мноства чаго‑н., названага другой часткай слова, напрыклад: тысячагадовы, тысячагаловы, тысячатонны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упершыню́, прысл.

Першы раз. Упершыню за ўсю дарогу .. [Васілю] захацелася не спяшацца, прыпыніцца, пачакаць. Мележ. «Мама!».. Упершыню пачула баба такое слова ад пасынка. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

усёмагу́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае неабмежаваную сілу, уладу. Усёмагутны валадар.

2. Які мае неадольную ўнутраную сілу; глыбока ўплывовы. Усёмагутнае слова. Усёмагутная мода.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фарма́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Спец.

1. Тое, што і афікс.

2. Частка слова (прыстаўка, суфікс, інфікс), якая служыць для словаўтварэння і словазмянення.

[Ад лац. formans, formantis — які ўтварае, фарміруе.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зло́дзей, -я, мн. зладзе́і і (з ліч. 2, 3 і 4) зло́дзеі, зладзе́яў, м.

1. Той, хто крадзе, займаецца крадзяжом.

Злавіць злодзея.

2. Ужыв. як лаянкавае слова (разм.).

Што ж ты, з., тут натварыў!

|| ж. зладзе́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, -дзе́ек.

|| прым. зладзе́йскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прыстаўны́, -а́я, -о́е.

1. Такі, які прыстаўляецца ці можа прыстаўляцца да чаго-н.

Прыстаўное крэсла (у тэатры). Прыстаўная лесвіца.

2. У граматыцы: прыстаўныя гукі — зычныя і галосныя гукі, што ўзнікаюць у пэўных фанетычных умовах у пачатку слова (напр.: «в» у слове «возера», «о» ў слове «Орша»).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дар, -у, мн. дары́, -о́ў, м.

1. Тое, што даецца бясплатна; падарунак.

Прынесці што-н. у д.

2. Плён працы, якой-н. дзейнасці; тое, што дае прырода.

Дары прыроды.

3. Талент, здольнасць.

Д. пісьменніка.

○

Святыя дары — хлеб і віно для прычашчэння веруючых.

◊

Дар слова — здольнасць прыгожа гаварыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

высака...

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «высока...», калі націск у другой частцы слова падае яа першы склад, напрыклад: высакаякасны, высакаствольны, высакагорны, высакародны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)