ляшы́ць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; незак., што і без дап.
Абл. Разбіваць участак зямлі на палосы. Ляшыў Мікіта Жыта, І, як на злосць, яму Валы скрывілі баразну. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змя́цца, самнецца; зак.
1. Стаць мятым, пакрыцца складкамі, маршчынамі. На вусатым хутаранцы даўнейшы пыльнік пацёрся, змяўся, пазелянеў. Чорны.
2. Прыгнуцца, прыбіцца да зямлі (пра расліны). Трава змялася.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іпатэ́ка, ‑і, ДМ ‑тэцы, ж.
Пазыка, якая выдаецца ў капіталістычных краінах пад заклад нерухомай маёмасці, галоўным чынам зямлі, а таксама заклад нерухомай маёмасці пад такую пазыку.
[Ад грэч. hypothēkē — заклад.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́ймішча, ‑а, н.
Гіст. Заняцце свабоднага ўчастка зямлі пры першапачатковым засяленні, а таксама ўчастак, заняты такім чынам. // Месца, якое расчышчана і апрацоўваецца па-за грамадскім ворным полем.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агаро́дчык, ‑а, м.
Агароджаны кавалачак зямлі (звычайна пад вокнамі), дзе садзяць кветкі, сеюць расаду; кветнік. Акно выходзіла на вуліцу, у цесны агародчык для кветак і расады. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́скат, ‑у, М ‑каце, м.
Разм. Тое, што і віск. Рассыпалі чайкі свой віскат. Калачынскі. З пранозлівым віскатам, які міжвольна прыціскае да зямлі, ўпалі першыя бомбы. Шахавец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тво́рца, ‑ы, м.
Разм. Тое, што і тварэц. Творца вялікага шчасця — Савецкай зямлі чалавек. Танк. Прывет, галактыка! Прывет табе маскоўскі Прыслаў народ наш — творца і змагар. Хведаровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
усеўла́ддзе, ‑я, н.
Неабмежаваная ўлада. Барацьба за трывалы, справядлівы мір на зямлі супраць прыгнечання і эксплуатацыі, супраць усеўладдзя манаполій, сацыяльнай несправядлівасць. — гэта справа ўсяго перадавога чалавецтва. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ю́рскі, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які мае адносіны да юры, уласцівы ёй. Юрскі вапняк. Юрская флора.
•••
Юрскі перыяд (юрская сістэма) — другі (сярэдні) перыяд мезазойскай эры ў гісторыі Зямлі.
[Ад геагр. назвы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакло́н, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Нахіленне галавы або верхняй часткі тулава ў знак прывітання, удзячнасці, пакорнасці і пад.
Нізкі п.
Зямны п. (да зямлі). Адбіваць паклоны (кланяцца). Біць паклоны (кланяцца ў час малітвы).
2. перан. Пажаданне дабра, шчасця, прывітанне.
Паслаць, перадаць п. каму-н.
◊
Ісці з паклонам да каго (разм.) — звяртацца з просьбай аб дапамозе, садзейнічанні да каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)