Verbum

вы́гаварыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак.

1. што. Вымавіць, сказаць. Слова не дае выгаварыць. □ — Казічак, сыночак... — паўтарае адно маці — і больш ні слова не можа выгаварыць. Васілевіч.

2. што. Разм. Дамагчыся абяцання чаго‑н. Выгаварыць тыдзень адтэрміноўкі. □ Бярвенне — толькі прычэпка, галоўнае — дзяляначку новую выгаварыць. Лобан.

3. каму. Разм. Прабраць. — Пасаромеліся б. Са старым чалавекам гаворыце, — выгаварыла дзяўчатам Аўдоля Пракопіха. Васілевіч.

...метр, ‑а, м.

Другая састаўная частка складаных слоў, якія абазначаюць: 1) працягласць у столькі метраў ці ў такую частку метра, колькі паказана ў першай частцы слова, напрыклад: кіламетр, сантыметр і інш.; 2) прыбор, інструмент для вымярэння таго, што паказана ў першай частцы слова, напрыклад: тэрмометр, каларыметр; 3) спецыяліста ў галіне навукі, назва якой канчаецца на ...метрыя, напрыклад: геометр.

[Фр. mêtre, ад грэч. metron — мера.]

саплі́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Такі, у якога цякуць з носа соплі. Саплівае дзіця. □ Пад рукі лез саплівы Франак. Лойка. // Выпацканы соплямі. Саплівая насоўка. // перан. Плаксівы, слязлівы. — Яшчэ адно слова! — пагрозна зашаптаў Тарыел. — Яшчэ адно слова, чортавыя вы, саплівыя бабы! Самуйлёнак.

2. перан. Пагард. Малы па гадах або вельмі малады, нявопытны. [Параска:] — Не перашкаджайце спаць, ухажоры саплівыя! Шамякін.

бія... (гл. біё...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «біё...», калі націск падае на другую частку слова, напрыклад: біялогія, біямеханіка, біястэнцыя, біясфера.

басо́та, ‑ы, ж.

Тое, што і басата. [Коля] спяваў, падыгрываючы сабе на гітары, а местачковая басота ішла ўслед, баючыся прапусціць хоць адно слова. Навуменка.

зрыфмава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; зак., што.

Падабраць рыфму (да слова); зарыфмаваць. — Каханнем трэба даражыць, але ж яго трэба і заслужыць, — зрыфмавала.. [Іна] какетліва. Ваданосаў.

інве́рсія, ‑і, ж.

Змяненне звычайнага парадку слоў у сказе для падкрэслівання сэнсавай значнасці якога‑н. слова або надання ўсёй фразе пэўнай стылістычнай афарбоўкі.

[Лац. inversio — перастаноўка.]

літара́льна, прысл.

1. Прысл. да літаральны (у 1 знач.).

2. Разм. У прамым сэнсе слова; сапраўды. Палонныя літаральна замярзалі ў вялізным бараку. Машара.

невычэ́рпны, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і невычарпальны. «Чорнае балота» стане невычэрпнай крыніцай даходу. Грамовіч. Слова! Яно неабсяжнае, як сусвет, невычэрпнае, як акіян. Юрэвіч.

о́йча, м.

Уст. Клічная форма ад слова «айцец». [Янка:] — Гарэлка твая і твая навіна! Благаславіся, ойча Андрэю! Колас. — Святы ойча! — зноў усклікнула Эмілія. Маўр.