ма́ксімум, -у, мн. -ы, -аў, м.
1. Найбольшая велічыня, колькасць чаго-н.; проціл. мінімум.
М. намаганняў.
2. у знач. прысл. Самае большае, не больш як.
Каштуе м. пяцьдзясят рублёў.
3. у знач. прым., нязм. Тое, што і максімальны (ужыв. пасля азначаемага слова).
Праграма-м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сакаві́ты, -ая, -ае.
1. Які змяшчае шмат соку.
Сакавітыя суніцы.
Сакавітая трава.
2. перан. Яркі, свежы, каларытны.
Сакавітыя фарбы.
3. перан. Пра гук, голас: прыемны, звонкі, гучны.
С. смех.
4. перан. Пра словы, мову: трапны, вобразны.
Сакавітае слова.
Сакавітая мова вёскі.
|| наз. сакаві́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зоа... (а таксама заа...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:
1) які мае адносіны да заалогіі, напр.: зоакабінет, зоафакультэт;
2) які мае адносіны да жывёл, напр.: зоаінжынер, зоамагазін, зоапаталогія, зоапланктон; «зоа...» пішацца, калі націск у другой частцы слова падае не на першы склад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шматзна́чны¹, -ая, -ае.
1. Які мае вялікае значэнне, важныя вынікі, значны ўплыў на каго-, што-н.
Шматзначная падзея.
2. Які робіць намёк на што-н. важнае, пра многае гаворыць.
Ш. позірк.
Шматзначна (прысл.) усміхацца.
3. Які мае многа значэнняў.
Шматзначнае слова.
|| наз. шматзна́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
выкрута́сісты разг. вы́чурный, зате́йливый, замыслова́тый, причу́дливый;
в. ўзор — вы́чурный (зате́йливый, замыслова́тый, причу́дливый) узо́р;
~тае сло́ва — вы́чурное (замыслова́тое) сло́во
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
агні́сты огни́стый, о́гненный; пла́менный;
а. за́хад — огни́стый зака́т;
а. шар со́нца — о́гненный шар со́лнца;
~тыя сло́вы — пла́менные слова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цадзі́ць несов., в разн. знач. цеди́ть;
ц. малако́ — цеди́ть молоко́;
ц. віно́ — цеди́ть вино́;
ц. сло́вы — цеди́ть слова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чака́ніць несов., в разн. знач. чека́нить;
ч. мане́ту — чека́нить моне́ту;
ч. на́дпісы — чека́нить на́дписи;
ч. сло́вы — чека́нить слова́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
этымало́гія, ‑і, ж.
1. Раздзел мовазнаўства, які вывучае роднасныя сувязі і паходжанне слоў. Антрапанімія.. закансервавала пэўную частку лексем, якіх не захавала мова, і дае надзвычай каштоўны матэрыял для гістарычнай лексікалогіі і этымалогіі. Бірыла.
2. Паходжанне якога‑н. слова і яго роднасныя адносіны да іншых слоў той жа ці іншай мовы.
3. Уст. Раздзел школьнай граматыкі, які ўключае фанетыку і марфалогію. Чарга падыходзіць да вучняў Філюка.. — Вашы напісалі добра. Але па сінтаксісу вашы вучні значна крапчэйшыя, чым па этымалогіі, — зазначае інспектар. Колас.
•••
Народная этымалогія — пераробка запазычанага слова па ўзору блізкага па гучанню слова роднай мовы.
[Грэч. etymología ад étymon — сапраўднае значэнне слова, ісціна і lógos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дар (род. да́ру) м.
1. дар, приноше́ние ср.; пода́рок, подноше́ние ср.; преподноше́ние ср.;
2. (талант, способности) дар;
3. только мн., церк. дары́;
◊ бо́жы д. — бо́жий дар; благода́ть; ниспосла́ние госпо́дне;
д. за д. — услу́га за услу́гу;
д. сло́ва — дар сло́ва
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)