малава́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм. Недастатковы па колькасці, велічыні. Калі так — гайда дахаты, Малаваты наш атрад. Броўка. У Закуцці людзі як людзі. Можа, трошкі гаспадарка запушчана. Кароўнік трэба пашырыць, малаваты. Ермаловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
малазяме́льны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае дастатковай колькасці зямлі для вядзення сельскай гаспадаркі. Мікуцічы — сяло вялікае, вядомае ва ўсёй акрузе. Стаіць на пясках каля Нёмана. Народ тут бедны, малазямельны. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нацяга́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.
1. Прынесці, прыцягнуць за некалькі прыёмаў у якой‑н. колькасці; нанасіць, назапасіць. Хату .. [Антось] уцяпліў, зрабіўшы прызбу да самых вокнаў, на столь нацягаў кастрыцы і пяску. Чарнышэвіч. Нявесткі скардзіліся: пакуль нацягаеш вады [у лазню] — рукі адвальваюцца. Караткевіч. Лявону стала прыкра на сябе, што ніколі ў яго не хапае часу, каб, як людзі, нацягаць дроў на зіму, нарэзаць, насекчы. Кудравец. // Выцягнуць адкуль‑н. у якой‑н. колькасці; налавіць. [Ёсіп:] — Чуеш, давай заўтра на рыбу падскочым. Палонкі прасекшы, пуды па тры нацягаць можна. Дуброўскі.
2. Разм. Украсці за некалькі прыёмаў у якой‑н. колькасці. [Гаспадыня], разгубленая, стаяла сярод хаты і не рада была свайму дабру, што нацягала са складаў. Няхай.
3. Разм. Пакараць, цягаючы за вушы, валасы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ско́лькі 1 ‘плямы тлушчу ў варыве’: жырные сколькі (Куч.). Гл. скалка 2.
Ско́лькі 2 ‘колькі’ (ТСБМ, Ласт., Касп., Байк. і Некр., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС), сколь ‘тс’ (ТС). Гл. колькі. Сюды ж ско́люзна экспр. ‘колькі’ ад асновы *skolʼ‑ (параўн. рус. сколь ‘як многа’) і суф. ‑уз‑, які выражае значэнне вялікай колькасці, адсюль сколю́знасць ‘багацце’ (Мат. Гом.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наглыта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. каго-чаго. Праглынуць у вялікай колькасці. Наглытаўся шчупак плотак. □ Конь храпе, пылу наглытаўся з-пад ног, мокры ўвесь... Пташнікаў.
2. Разм. Наесціся. Наглытацца за абедам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
накапі́ць, ‑каплю, ‑копіш, ‑копіць; зак., што і чаго.
Паступова сабраць, павялічыць у якой‑н. колькасці; назапасіць. Напаліць грошай. Накапіць вопыт. □ — Жадаю весела адпачыць і накапіць новых сіл, — сказаў.. [загадчык] на развітанне. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налі́чвацца, ‑аецца; незак.
Быць, мецца ў наяўнасці, у пэўнай колькасці. У 1915 годзе ў [Белавежскай] пушчы налічвалася семсот трыццаць зуброў. В. Вольскі. Атрад павялічваўся. У ім ужо налічвалася каля чатырохсот партызан. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напрапуска́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. каго. Дазволіць вялікай колькасці прайсці, праехаць, пранікнуць куды‑н. Напрапускаць людзей у залу.
2. чаго. Дапусціць вялікую колькасць якіх‑н. пропускаў. Напрапускаць заняткаў. Напрапускаць памылак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недаве́зці, ‑вязу, ‑вязеш, ‑вязе; ‑вязём, ‑везяце; зак., каго-што.
Везучы, не даставіць да якога‑н. месца. Недавезці да станцыі. // Прывезці што‑н. у меншай колькасці, чым трэба. Недавезці хлеба ў буфет.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад лічыць.
2. у знач. прым. Вельмі малы па колькасці, ліку; адзінкавы. Гутарылі пра ўраджай, пра ўборку, да пачатку якой заставаліся лічаныя дні. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)