Verbum

дадо́лу, прысл.

На зямлю, далоў. Спатыкнецца конь — і паляціць ардынарац дадолу, калі ён мала звыкся з сядлом. Кулакоўскі. // Да зямлі, уніз. Трава пажоўклая схілілася дадолу. Глебка.

вывіва́цца, ‑аецца; незак.

Рухацца па звілістай лініі. Бурыя, пад колер зямлі, берагавыя ластаўкі.. спрытна выбіваліся над вадой. Пальчэўскі. // Мець звілісты напрамак. Срэбнаю істужкаю вывіваўся Нёман. Колас.

вало́ка, ‑і, ДМ ‑лоцы; Р мн. ‑лок; ж.

Уст. Былая мера зямлі (каля 20 дзесяцін, прыблізна 21 га). [Балота] займае велізарную плошчу, валок на дзесяць. Колас.

анама́лія, ‑і, ж.

Адхіленне ад нормы, ад агульнай заканамернасці, ненармальнасць. Анамаліі ў развіцці арганізма.

•••

Магнітная анамалія — адхіленне магнітнай стрэлкі пад уплывам скрытых у зямлі мас жалеза.

[Грэч. anōmalia — няроўнасць.]

аслупава́ць, ‑пую, ‑пуеш, ‑пуе; зак., што.

Разм. Паставіць слупы, абазначыць слупамі. Аслупаваць участак зямлі. □ Пан Бальвацкі запрасіў каморніка і загадаў яму адмераць і аслупаваць луг. Крапіва.

завіху́рыцца, ‑рыцца; зак.

Разм. Тое, што і завіхрыцца ​¹ (у 1, 2 знач.). Закружылася, завіхурылася ўзнятае ветрам з зямлі лісце. Хомчанка. Думкі адразу пабеглі, завіхурыліся. Мележ.

згіне́нне, ‑я, н.

Пагібель. [Белавус:] — Ішлі вы на смерць, на згіненне За люд наш, за вольнасць зямлі. Жыць будзеце вы ў пакаленнях, Сыны нашых вёсак, раллі! Колас.

зо́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да золі, уласцівы ёй. Зольны туман. □ Зольная вільгаць абл[еплівала] ўсё: і дрэвы, і кусты, і густую ігліцу на зямлі. Лынькоў.

мікрааргані́зм, ‑а, м.

Нябачны простым вокам раслінны або жывёльны арганізм. Па думцы многіх вучоных, якая зараз не выклікае пярэчанняў, піянерамі жыцця на Зямлі былі мікраарганізмы. «Беларусь».

[Ад грэч. mikrós — маленькі і арганізм.]

мядзве́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

Насякомае з тоўстым целам, пакрытым кароткімі мяккімі галаскамі, якое жыве ў зямлі і з’яўляецца шкоднікам сельскагаспадарчых культур.