патрыя́рх, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Старэйшына роду, родавай абшчыны.

2. Вышэйшая духоўная асоба, кіраўнік праваслаўнай царквы (у 1 знач.).

|| прым. патрыя́ршы, -ая, -ае (да 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

право́браз, -а, мн. -ы, -аў, м. (кніжн.).

1. Тое, што з’яўляецца ўзорам для чаго-н.

П. будучага горада.

2. Асоба, якая з’явілася асновай для стварэння літаратурнага персанажа; прататып.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саве́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Назва пасады ў некаторых установах (пасольствах, міністэрствах і пад.), а таксама асоба, якая займае гэту пасаду.

С. пасольства.

С. юстыцыі.

С. дырэкцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

санінстру́ктар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Скарачэнне: санітарны інструктар — асоба малодшага каманднага саставу, якая наглядае за санітарным станам роты і аказвае першую медыцынскую дапамогу.

|| прым. санінстру́ктарскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

падпалко́ўнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Афіцэрскае званне, чын, рангам вышэйшы за маёра і ніжэйшы за палкоўніка, а таксама асоба, якая мае гэта званне.

|| прым. падпалко́ўніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

граф, -а, мн. гра́фы, -аў, м.

Дваранскі тытул, вышэйшы за баронскі, а таксама асоба, якая носіць гэты тытул.

|| ж. графі́ня, -і, мн. -і, -фінь.

|| прым. гра́фскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

даве́раны, -ая, -ае.

1. Надзелены давер’ем.

Давераная асоба.

2. у знач. наз. даве́раны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Той, хто дзейнічае па чыёй-н. даверанасці.

Паслаць свайго даверанага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маўля́ў, часц. (разм.).

Паказвае, што асоба, якая гаворыць, перадае чужыя словы.

Сказаў, што заняты, прыходзь, м., заўтра.

Дзед ганарыўся галубамі: м., ні ў кога няма такіх разумных птахаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ро́тмістр, -а, мн. -ы, -аў, м.

У царскай арміі: афіцэрскі чын у кавалерыі, які адпавядаў капітану ў пяхоце, а таксама асоба ў гэтым чыне.

|| прым. ро́тмістрскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Суб’е́кт ’дзейная асоба; асоба або арганізацыя з акрэсленымі правамі і абавязкамі; дзейнік’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), ’кожная асоба або рэч, пра якія гаворыцца’ (Ласт.). Ст.-бел. субъектумъ ’суб’ект’ (1722 г.) — непасрэднае запазычанне з лац. subjectum (Булыка, Запазыч., 311). Сучасныя формы, хутчэй за ўсё, запазычаны праз польск. subiekt або рус. субъектпольск., гл. Віткоўскі, Słownik, 181).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)