сцяна́ ж., в разн. знач. стена́;

гарадска́я с. — городска́я стена́;

перале́зці це́раз ~ну́ — переле́зть че́рез сте́ну;

с. ро́ва — стена́ рва;

памі́ж і́мі вы́расла с. — ме́жду ни́ми вы́росла стена́;

с. жы́та — стена́ ржи;

глуха́я с. — глуха́я стена́;

капіта́льная с. — капита́льная стена́;

бі́цца галаво́й аб ~ну́ — би́ться голово́й о сте́нку;

кіта́йская с. — кита́йская стена́;

у чатыро́х сце́нах — в четырёх стена́х;

ле́зці на ~ну́ — лезть на́ стену;

прыпе́рці да ~ны́ — (каго) припере́ть к стене́ (кого);

паста́віць да ~ны́ — поста́вить к стене́;

стаць ~но́й — стать стено́й;

с. да ~ны́ — стена́ к стене́;

як за каме́ннай (мурава́най) ~но́йкак за ка́менной стено́й;

спадзява́цца як на каме́нную (мурава́ную) ~ну́ — наде́яться как на ка́менную сте́ну;

як у (аб) ~ну́ гаро́хамкак в (об) сте́ну (сте́нку) горо́х;

у сваёй ха́це і сце́ны памага́юцьпосл. в своём до́ме и сте́ны помога́ют;

ілбо́м ~ну́ не праб’е́шпосл. лбом сте́ну не прошибёшь;

і сце́ны ву́шы ма́юцьпосл. и у стен у́ши есть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гара́ ж.

1. в разн. знач. гора́;

сне́жная г. — сне́жная гора́;

го́ры кніг — го́ры книг;

жыць у гара́х — жить в гора́х;

2. черда́к м.;

як г. з плячэ́йкак гора́ с плеч;

не за гара́мі — не за гора́ми;

стая́ць гаро́ю — стоя́ть горо́й;

го́ры варо́чаць — го́ры воро́чать;

го́ры перавярну́ць (звярну́ць, зру́шыць) — го́ры свороти́ть;

як на каме́нную гару́ (апіра́цца)как на ка́менную го́ру (опира́ться);

абяца́ць залаты́я го́ры — обеща́ть (сули́ть) золоты́е го́ры;

г. нарадзі́ла мышпогов. гора́ родила́ мышь;

сла́вен бу́бен за гара́міпогов. сла́вны бу́бны за гора́ми;

ты на гару́, чорт за нагу́погов. ты на́ гору, чёрт за́ ногу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ме́цца I несов.

1. име́ться;

у мяне́ ма́юцца но́выя зве́сткі — у меня́ име́ются но́вые све́дения;

у атра́дзе ме́ліся запа́сы праду́ктаў — в отря́де име́лись запа́сы проду́ктов;

м. ў ная́ўнасці — име́ться в нали́чии;

2. чу́вствовать себя́, пожива́ть;

як вы ма́ецеся?как вы себя́ чу́вствуете (как вы пожива́ете)?;

3. до́лжен (должна́, должно́ и т.д.) быть; (иметь намерение) предполага́ть; (реже) намерева́ться;

ху́тка ме́лася пача́цца жніво́ — ско́ро должна́ была́ нача́ться жа́тва;

ён ме́ўся вярну́цца ўчо́ра — он до́лжен был (предполага́л) верну́ться вчера́;

да мяне́ ме́ліся прыйсці́ сябры́ — ко мне должны́ бы́ли (намерева́лись) прийти́ друзья́;

м. на ўва́зебезл. име́ться в виду́

ме́цца II сущ., нескл., ср., муз., разг. ме́ццо

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

страх

1. род. стра́ху м. страх; (сильное волнение) тре́пет;

пачуццё стра́ху — чу́вство стра́ха;

са стра́ху — со стра́ха;

пад стра́хам чаго́е́будзь — под стра́хом чего́-л.;

2. нареч., разг. страх, страсть;

с. як люблю́ спява́ць — страх (страсть) как люблю́ петь;

с. як хо́чацца пае́хаць у Маскву́ — страсть как хо́чется пое́хать в Москву́;

3. в знач. сказ. страх, жуть;

маро́з такі́ — про́ста с. — моро́з тако́й — про́сто страх (жуть);

на свой с. — на свой страх;

не вялі́кі с. — не велика́ беда́;

нагна́ць стра́ху — (на каго) нагна́ть стра́ха (на кого);

ры́цар без стра́ху і дако́рукнижн. ры́царь без стра́ха и упрёка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лупи́ть несов.

1. (очищать от коры, скорлупы и т. п.) прост. лупі́ць, абдзіра́ць;

2. (брать втридорога) прост. лупі́ць, драць, дзе́рці;

3. (сильно бить, колотить, хлестать) лупі́ць, біць, лупцава́ць, хваста́ць;

лупи́ть кнуто́м лупі́ць (лупцава́ць, хваста́ць) пу́гай;

дождь лупит дождж лу́піць;

лупи́ть глаза́ лупі́ць во́чы;

лупи́ть как си́дорову ко́зу лупі́ць як сі́дараву казу́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

обо́драть сов.

1. (снять кору, оболочку, кожу — со всех сторон) аблупі́ць, мног. пааблу́пліваць, абадра́ць, абдзе́рці, мног. паабдзіра́ць; (снять, удалить, сдирая) садра́ць, здзе́рці, мног. паздзіра́ць, злупі́ць;

2. (очистить зерно) пашатрава́ць, сшатрава́ць;

3. (обтрепать) абадра́ць, мног. паабдзіра́ць, абшарпа́ць;

4. (обобрать, ограбить) разг. абадра́ць, мног. паабдзіра́ць;

обо́драть как ли́пку абадра́ць як лі́пку; см. обдира́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хозя́йничать несов.

1. (вести хозяйство) гаспада́рыць; ухо́джвацца (каля чаго);

дочь хозя́йничала по до́му вме́сто ма́тери дачка́ гаспада́рыла до́ма (ухо́джвалася каля́ до́му) заме́ст ма́ці;

2. перен. (распоряжаться) гаспада́рнічаць, гаспада́рыць, распараджа́цца;

хозя́йничать в чужо́м до́ме, как в своём гаспада́рнічаць (гаспада́рыць, распараджа́цца) у чужо́й ха́це, як у сваёй (у чужы́м до́ме, як у сваі́м);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Христос рел. Хрысто́с, род. Хрыста́;

Христа́ ра́ди Бо́гам прашу́;

проси́ть Христа́ ра́ди жабрава́ць, хадзі́ць па мі́ласці;

Христос с ним (ни́ми) уст. Бог з ім (і́мі);

Христос с тобо́й уст. Бог з табо́й;

как у Христа́ за па́зухой як за Бо́гам; як у Бо́га за плячы́ма (за пе́ччу); як у ма́тчыным жываце́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ху́же сравн. ст.

1. нареч. горш, го́рай;

ему́ ста́ло ху́же яму́ ста́ла горш (го́рай);

ху́же всего́ то, что… горш (го́рай) за ўсё то́е, што…;

как нельзя́ ху́же як найго́рш (як найго́рай);

2. прил. го́ршы [за каго, за што, як (чым) хто, як (чым) што];

нет ничего́ ху́же, чем… няма́ нічо́га го́ршага, як…;

он не ху́же други́х ён не го́ршы за і́ншых.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бада́й

1. частица чтоб, что́бы;

б. ты прапа́ў! — чтоб ты пропа́л!;

2. вводн. сл. пожа́луй, на́до полага́ть;

б. (што), бу́дзе дождж — пожа́луй, бу́дет дождь;

3. нареч., прост. почти́; почита́й;

б. адно́лькавыя кні́гі — почти́ одина́ковые кни́ги;

б. ужо́ ты́дзень прайшо́ў, як ён прые́хаў — почита́й уж неде́ля прошла́, как он прие́хал

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)