цэнтралізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.
Сканцэнтраваць (сканцэнтроўваць) у адным цэнтры; аб’яднаць (аб’ядноўваць) у адным месцы, у адных руках. Цэнтралізаваць кіраўніцтва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ува́га, -і, ДМ ува́зе, ж.
1. Сканцэнтраванасць думак ці зроку, слыху на чым-н.
Звярнуць увагу на што-н. Аднесціся з увагай.
Удзяліць увагу каму-н. Браць пад увагу.
У цэнтры ўвагі.
Увазе слухачоў! (г. зн. слухачы, звярніце ўвагу).
2. Клапатлівыя, чулыя адносіны да каго-, чаго-н.
Сяброўская ў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўкальцо́, ‑а; мн. паўкольцы, ‑аў; н.
Тое, што мае форму паўзамкнутай крывой лініі, размешчана на такой лініі; палова кальца. У цэнтры .. [праспект] стварае паўкальцо, пераходзячы ў вялікую плошчу. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вылучэ́нец, ‑нца, м.
Разм. Радавы супрацоўнік (рабочы, селянін, служачы), вылучаны на адказную работу. У цэнтры аповесці «Таварыш Мінкін» — адна з самых тыповых фігур таго часу — вылучэнец з рабочых. Каваленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапало́х, ‑у, м.
Агульны нечаканы спалох; збянтэжанасць; паніка. У зале падняўся такі перапалох, як быццам наступіў канец свету. Скрыпка. Залп у цэнтры абоза падняў яшчэ большы перапалох і хаос. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эксцэ́нтрык 1, ‑а, м.
1. Артыст, які выконвае эксцэнтрычныя нумары.
2. Уст. Чалавек з дзівацтвамі.
[Фр. excentrique.]
эксцэ́нтрык 2, ‑а, м.
Спец. Круглы дыск, які круціцца вакол сваёй асі, што размешчана не ў цэнтры, а збоку.
[Фр. excentrique ад лац. ex — з, па-за і centrum — цэнтр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
збо́ку, прысл.
1. З краю, не ў сярэдзіне, не ў цэнтры.
З. ад дарогі.
Стаць з.
2. З месца, аддаленага ад каго-, чаго-н.
Адысці ўбок і назіраць з.
Калі глядзець на гэта з., дык здаецца, што ўсё тут добра (перан.).
3. у знач. прыназ. з Р. Побач з кім-, чым-н., паблізу каго-, чаго-н.
З. дарогі.
◊
Збоку прыпёка (разм.) — пра каго-, што-н. пабочнае, лішняе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заглыбле́нне, ‑я, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. заглыбляцца — заглыбіцца.
2. Паглыбленне, упадзіна, ямка ў чым‑н. У высокай траве.. ляжалі па крузе сем абчасаных камянёў, а ў цэнтры.. восьмы, з правільна круглым заглыбленнем наверсе. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мама́й ’дужы, здаровы, але неразумны’ (Янк. 3.). Укр., рус. дан. мама́й ’каменная баба ў стэпе’, славац. mamaj ’дурны, боўдзіла’. З тат. Mamai ’страшыдла, якім палохаюць дзяцей’ (Фасмер, 2, 565). Параўн. таксама ст.-цюрк. mama ’бык, які знаходзіцца ў цэнтры тока ў час малацьбы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́сіцца, ‑сіцца; незак.
Уздымацца над навакольнымі прадметамі. У цэнтры паляны высіўся двухпавярховы драўляны дом з невялікім садам, агародам і гаспадарчымі прыбудовамі. В. Вольскі. Шпіталь быў недалёка, у невялічкім парку, дзе ціха высіліся стагоднія ліпы і вязы. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)