адзеравяне́лы, -ая, -ае.

1. Які стаў цвёрдым, як дрэва, неадчувальным.

Адзеравянелыя ад холаду рукі.

2. перан. Анямелы, здранцвелы, нерухомы, застылы.

А. твар.

3. перан. Безуважны, абыякавы.

|| наз. адзеравяне́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зме́рзлы і змёрзлы, ‑ая, ‑ае.

1. Які змёрз ад холаду; азяблы, акалелы. [Тэкля] пераначавала галодная і змерзлая. Бядуля.

2. Сапсаваны, пашкоджаны марозам. Змёрзлыя расліны. Змерзлая бульба.

3. Зацвярдзелы ад марозу, холаду; наскрозь прамёрзлы. Змерзлая зямля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

холада... (а таксама халада...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) які мае адносіны да холаду (у 1 знач.), напр.: холадалюбівы, холадаўстойлівы;

2) які мае адносіны да халадзільных установак, напр. холадакамбінат.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засты́лы, -ая, -ае.

1. Які стаў густым, цвёрдым пры ахалоджванні.

З. тлушч.

2. Пакрыты лёдам, прымерзлы або закарчанелы ад холаду (разм.).

Застылая лужына.

Застылыя ногі.

Застылая ўсмешка (перан.: нерухомая).

|| наз. засты́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уцяплі́ць, уцяплю́, уце́пліш, уце́пліць; уце́плены; зак., што.

Зрабіць цяплейшым, засцерагчы ад уздзеяння холаду.

У. ферму.

|| незак. уцяпля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. уцяпле́нне, -я, н.; прым. уцяпля́льны, -ая, -ае.

У. чахол (прызначаны для ўцяплення).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Назы́знуць ’напухнуць, набрыняць’: віма назызла (у каровы) (полац., шарк., ул. інф.). Да зызнуць (гл.), адносна этымалогіі параўн. балг. зъзна ’дрыжаць ад холаду’ (гукапераймальнае), адкуль магло развіцца значэнне ’апухаць ад холаду, рабіцца аслізлым (напрыклад, пра рукі)’, параўн. Цыхун, Бел.-рус. ізал., 90.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Крэ́пнуць ’дранцвець, нямець ад холаду’ (ТСБМ, Янк. Мат.). Да крэпкі (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

даўгалы́гі, ‑ая, ‑ае.

Разм. Высокі і худы; даўганогі. Даўгалыгі, худы, сагнуўшыся ад холаду,.. [Нічыпар] спяшаўся. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ску́рчыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; зак.

1. Сціснуцца ўсім целам, скруціцца.

С. ад холаду.

2. Падагнуцца, сагнуцца.

Пальцы на нагах скурчыліся.

3. Зрабіцца няроўным; скрывіцца, выгнуцца.

Лісце ад марозу скурчылася.

|| незак. ску́рчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наву́шнікі, -аў, адз. наву́шнік, -а, м.

1. Прылада для слухання, якая надзяваецца на вушы.

Н. да плэера.

2. Частка цёплай шапкі, якая закрывае вушы, або спецыяльнае прыстасаванне для засцярогі вушэй ад холаду.

Апусціць навушнікі ў шапцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)