пазато́птваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. каго-што. Затаптаць, патаптаць усё, многае; падушыць нагамі, капытамі ўсіх, многіх.
П. сляды.
Каровы пазатоптвалі куранят.
2. што. Загасіць усё, многае, наступаючы нагамі.
П. вогнішча.
3. што ў што. Топчучы, умяць унутр чаго-н. усё, многае.
П. акуркі ў пясок.
4. што. Забрудзіць слядамі ўсё, многае (разм.).
Пазатоптвалі падлогу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
увабра́ць, убяру́, убярэ́ш, убярэ́; убяро́м, убераце́, убяру́ць; увабра́ў, -ра́ла; убяры́; увабра́ны; зак.
1. што. Паступова паглынуць, уцягнуць, усмактаць у сябе.
Зямля ўвабрала ваду.
2. што. Заправіць, усунуць унутр чаго-н.
У. кашулю ў штаны.
3. што. З’есці без астатку (разм.).
У. місу капусты.
4. каго. Схапіць, захапіць (разм.).
Разведчыкі ўвабралі фашыста.
|| незак. убіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
увагна́ць, уганю́, уго́ніш, уго́ніць; увагна́ў, -на́ла; угані́; увагна́ны; зак.
1. каго (што) у што. Загнаць унутр.
У. жывёлу ў хлеў.
2. што ў што. З сілай убіць, уткнуць.
У. рыдлёўку ў зямлю.
3. перан., каго (што) у што. Давесці да якога-н. стану (звычайна непрыемнага).
У. у пот.
У. у чырвань.
У. у расходы.
|| незак. уганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укі́нуць, -ну, -неш, -не; укі́нь; -нуты; зак.
1. каго-што ў што. Кінуць, апусціць унутр.
У. камень у ваду.
2. чаго ў што або каму. Налажыць, дабавіць чаго-н. у што-н.; даць корму.
У. два драбкі цукру ў чай.
У. сена коням (разм.).
|| незак. укіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і укі́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. укіда́нне, -я, н. і укі́дванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уці́снуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ні́ся; зак.
1. Паглыбіцца, улезці ў глыб, унутр чаго-н.
У. ў зямлю.
2. З цяжкасцю ўвайсці, пранікнуць у што-н. цеснае, запоўненае.
У. ў аўтобус.
3. Цесна абвязаць сябе чым-н. (разм.).
У. папружкай.
4. перан. Якім-н. чынам уладкавацца куды-н. (разм.).
Уціснуўся ў каледж.
|| незак. уціска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1—3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазато́птваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Затаптаць, патаптаць усё, многае. Пазатоптваць градкі. Пазатоптваць сляды. // Падушыць нагамі, капытамі ўсіх, многіх.
2. Загасіць нагамі ўсё, многае. Пазатоптваць агонь.
3. Топчучы, умяць унутр чаго‑н. усё, многае. Пазатоптваць акуркі ў пясок.
4. Разм. Забрудзіць слядамі ўсё, многае. Пазатоптваць падлогу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утачы́цца 1, уточыцца; зак.
Сточваючыся, зрабіцца вузейшым (пра лязо).
утачы́цца 2, утачуся, уточышся, уточыцца; зак.
Точачы, пранікнуць унутр або ў глыбіню чаго‑н. Крот утачыўся ў зямлю. // перан. Разм. Улезці, трапіць куды‑н. [Ніна:] — Пайшла ў будаўнічы тэхнікум. Ды і то ледзь-ледзь утачылася, — з фізікай у мяне няважна. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак., што.
1. Загнуць пад што‑н., унутр чаго‑н. [Каваль:] — Падковы вялізныя — не для нашых коней. Але можна канцы адсячы, падагнуць крышку, — усё ж не новыя рабіць. Жычка.
2. Сагнуўшы, падабраць пад сябе (ногі, хвост). [Маня] .. падагнула пад сябе ногі і падперла твар рукамі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
умата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Абматаць, апавіць што‑н. некалькі разоў. Уматаць пакунак шпагатам. Уматаць воз вяроўкамі.
2. Матаючы ніткі ў клубок, заматаць унутр што‑н. пабочнае. Уматаць напарстак у клубок.
3. Намотваючы, змясціць у чым‑н., на чым‑н. Вялікага матка ў адзін клубок не ўматаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пазасо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
1. Засунуць, усунуць куды‑н. усё. многае. Пазасоўваць за пояс сякеры. □ Зянькевіч спрытна пазасоўваў газеты пад салдацкую кашулю. П. Ткачоў. // Разм. Зачыніць унутр чаго‑н. усё, многае. Пазасоўваць шуфляды ў стол.
2. Разм. Зачыніць на засаўку ўсё, многае. Пазасоўваць дзверы.
3. Разм. Падзець невядома куды ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)