вало́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

Травяністая расліна сямейства складанакветных, якая расце ў жыце і іншых злаках і цвіце сінімі кветкамі; васілёк.

|| прым. вало́шкавы, -ая, -ае.

Валошкавыя вочы (сінія, колеру валошкі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гу́ста-чырво́на-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гу́ста-чырво́на-сі́ні гу́ста-чырво́на-сі́няя гу́ста-чырво́на-сі́няе гу́ста-чырво́на-сі́нія
Р. гу́ста-чырво́на-сі́няга гу́ста-чырво́на-сі́няй
гу́ста-чырво́на-сі́няе		 гу́ста-чырво́на-сі́няга гу́ста-чырво́на-сі́ніх
Д. гу́ста-чырво́на-сі́няму гу́ста-чырво́на-сі́няй гу́ста-чырво́на-сі́няму гу́ста-чырво́на-сі́нім
В. гу́ста-чырво́на-сі́ні (неадуш.)
гу́ста-чырво́на-сі́няга (адуш.)		 гу́ста-чырво́на-сі́нюю гу́ста-чырво́на-сі́няе гу́ста-чырво́на-сі́нія (неадуш.)
гу́ста-чырво́на-сі́ніх (адуш.)
Т. гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́няй
гу́ста-чырво́на-сі́няю		 гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́німі
М. гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́няй гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сасмя́глы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і сасмаглы. Узрушаны Косця, з двара У скочыўшы хуценька ў дом, Сасмяглы, прыпаў да вядра, Напіўся сцюдзёнкі нагбом. Калачынскі. Аблізаўшы сасмяглыя, гаркаватыя губы, Лёдзя паспрабавала ўсміхнуцца. Карпаў. Сінія званочкі, сінія званкі Стаялі сасмяглыя, сонныя. Бураўкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

садалі́т, ‑у, М ‑ліце, м.

Мінерал з класа сілікатаў, сінія разнавіднасці якога з’яўляюцца каштоўнымі камянямі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цёрн, -у, м.

Калючы куст або дрэва сямейства ружакветных, а таксама дробныя чорна-сінія, з шызым налётам плады гэтай расліны, якія маюць даўкі смак.

|| прым. цярно́вы, -ая, -ае.

Ц. куст.

◊

Цярновы вянок — сімвал мучэння, пакут (калючы цярновы вянок быў надзеты на Ісуса Хрыста перад распяццем на крыжы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́пнуцца, ‑пнуся, ‑пнешся, ‑пнецца; зак.

Разм. Выдацца, высунуцца ўперад; набухнуць. На сухой жылістай шыі выпнуліся сінія вены. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ды́мчаты, ‑ая, ‑ае.

Шараваты, колерам падобны на дым. Дымчатыя акуляры. □ Вецер хутка гнаў цёмна-сінія дымчатыя хмары. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спало́х, ‑у, м.

Раптоўнае адчуванне страху. Цёмна-сінія вочы дзяўчыны ад спалоху зрабіліся вялікія і яшчэ больш сінія. Грамовіч. // Перапалох, агульная нечаканая трывога, хваляванне. Жанчыны — ў голас, узнялі спалох, Пачуўшы, што склікае сваякоў Гарыдавец. Танк. Прыйшлося за.. [птушкамі] бегаць, ганяцца, падняўся шум, гвалт, ад гэтага яшчэ большы спалох. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выхлапны́, ‑ая, ‑ое.

Прызначаны для выхлапу газаў. Выхлапны клапан. □ Запрацаваў матор, выківаючы з выхлапной трубы сінія струменьчыкі дыму. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шалпаткі́, ‑ая, ‑ое.

Разм. Які шалпоча, шамаціць. Паперы шалпаткія, збольшага новыя, рознага колеру — зялёныя, сінія, цёмна-жоўтыя, ружовыя. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)