вало́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

Травяністая расліна сямейства складанакветных, якая расце ў жыце і іншых злаках і цвіце сінімі кветкамі; васілёк.

|| прым. вало́шкавы, -ая, -ае.

Валошкавыя вочы (сінія, колеру валошкі).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гу́ста-чырво́на-сі́ні

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. гу́ста-чырво́на-сі́ні гу́ста-чырво́на-сі́няя гу́ста-чырво́на-сі́няе гу́ста-чырво́на-сі́нія
Р. гу́ста-чырво́на-сі́няга гу́ста-чырво́на-сі́няй
гу́ста-чырво́на-сі́няе		 гу́ста-чырво́на-сі́няга гу́ста-чырво́на-сі́ніх
Д. гу́ста-чырво́на-сі́няму гу́ста-чырво́на-сі́няй гу́ста-чырво́на-сі́няму гу́ста-чырво́на-сі́нім
В. гу́ста-чырво́на-сі́ні (неадуш.)
гу́ста-чырво́на-сі́няга (адуш.)		 гу́ста-чырво́на-сі́нюю гу́ста-чырво́на-сі́няе гу́ста-чырво́на-сі́нія (неадуш.)
гу́ста-чырво́на-сі́ніх (адуш.)
Т. гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́няй
гу́ста-чырво́на-сі́няю		 гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́німі
М. гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́няй гу́ста-чырво́на-сі́нім гу́ста-чырво́на-сі́ніх

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сасмя́глы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і сасмаглы. Узрушаны Косця, з двара У скочыўшы хуценька ў дом, Сасмяглы, прыпаў да вядра, Напіўся сцюдзёнкі нагбом. Калачынскі. Аблізаўшы сасмяглыя, гаркаватыя губы, Лёдзя паспрабавала ўсміхнуцца. Карпаў. Сінія званочкі, сінія званкі Стаялі сасмяглыя, сонныя. Бураўкін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

садалі́т, ‑у, М ‑ліце, м.

Мінерал з класа сілікатаў, сінія разнавіднасці якога з’яўляюцца каштоўнымі камянямі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цёрн, -у, м.

Калючы куст або дрэва сямейства ружакветных, а таксама дробныя чорна-сінія, з шызым налётам плады гэтай расліны, якія маюць даўкі смак.

|| прым. цярно́вы, -ая, -ае.

Ц. куст.

◊

Цярновы вянок — сімвал мучэння, пакут (калючы цярновы вянок быў надзеты на Ісуса Хрыста перад распяццем на крыжы).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ды́мчаты, ‑ая, ‑ае.

Шараваты, колерам падобны на дым. Дымчатыя акуляры. □ Вецер хутка гнаў цёмна-сінія дымчатыя хмары. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́пнуцца, ‑пнуся, ‑пнешся, ‑пнецца; зак.

Разм. Выдацца, высунуцца ўперад; набухнуць. На сухой жылістай шыі выпнуліся сінія вены. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спало́х, ‑у, м.

Раптоўнае адчуванне страху. Цёмна-сінія вочы дзяўчыны ад спалоху зрабіліся вялікія і яшчэ больш сінія. Грамовіч. // Перапалох, агульная нечаканая трывога, хваляванне. Жанчыны — ў голас, узнялі спалох, Пачуўшы, што склікае сваякоў Гарыдавец. Танк. Прыйшлося за.. [птушкамі] бегаць, ганяцца, падняўся шум, гвалт, ад гэтага яшчэ большы спалох. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

выхлапны́, ‑ая, ‑ое.

Прызначаны для выхлапу газаў. Выхлапны клапан. □ Запрацаваў матор, выківаючы з выхлапной трубы сінія струменьчыкі дыму. Сіняўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шалпаткі́, ‑ая, ‑ое.

Разм. Які шалпоча, шамаціць. Паперы шалпаткія, збольшага новыя, рознага колеру — зялёныя, сінія, цёмна-жоўтыя, ружовыя. Мурашка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)