дзераві́на, ‑ы, ж.

Разм. Адно асобнае дрэва; ствол дрэва. — Тут недзе ўчора ляжалі сухая дзеравіна, здаецца, елка, дык ты не палянуйся, збегай. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сце́лісты, ‑ая, ‑ае.

Які мае сцябло, што сцелецца па зямлі, або ствол з галінамі, якія распасціраюцца над самай зямлёй. Сцелісты гарбузнік. Сцелістая яблыня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ствалавы́, -а́я, -о́е і ствало́вы, -ая, -ае.

1. гл. ствол.

2. у знач. наз. Рабочы, які кіруе механізмамі ствала шахты.

○

Ствалавыя клеткі — іерархія асобых клетак жывых арганізмаў, кожная з якіх здольна ў далейшым змяняцца адмысловым чынам (атрымліваць спецыялізацыю і развівацца далей як звычайная клетка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

руля, дула, ствол

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

абцерабі́ць сов.

1. (освободить от чего-л.) очи́стить;

а. ствол ад суко́ў — очи́стить ствол от су́чьев;

а. буракі́ — очи́стить свёклу;

2. (удалить) обруби́ть, обре́зать;

а. сукі́ — обруби́ть (обре́зать) су́чья;

3. разг. объе́сть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Ляме́нь (груб.) ’поўны, тоўсты, здаровы’ (міёр., З нар. сл.). Балтызм. Параўн. літ. liemuõ ’ствол’, liemẽnė ’безрукаўка, камізэлька, кабат’. Семантычны пераход ’ствол’ > ’тоўсты чалавек’, параўн. у бел. камель > камлякаваты ’дужы, мажны’ (віл., Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Стволля ‘маркоўнік лясны, Anthriscus Hoffm.’ (смаг., Кіс.), ствольны цвет ‘тс’ (віц., Ан.; Кіс., 16). Рус. смал., пск., цвяр. ствол, стволья ‘дзягіль’. Да ствол (гл.). Мяркулава (Очерки, 67) прыводзіць аналагічныя назвы ням. Stengel, Tufen.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абпалі́ць, -палю́, -па́ліш, -па́ліць; -па́лены; зак., што.

1. Прымусіць абгарэць, абвугліцца з усіх бакоў.

Маланка абпаліла ствол елкі.

2. Апрацаваць выраб з гліны і пад. агнём.

А. гаршкі.

|| незак. абпа́льваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. абпа́льванне, -я, н. і абпа́л, -у, м. (да 2 знач.; спец.).

Абпал цэглы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кара́вы

1. гря́зный, заскору́злый (от грязи);

~вая ану́ча — гря́зная тря́пка;

2. (узловатый, негладкий) коря́вый;

к. ствол дрэ́ва — коря́вый ствол де́рева;

3. перен. (неискусный, неумелый) коря́вый;

~выя фра́зы — коря́вые фра́зы;

к. по́чырк — коря́вый по́черк

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Стрэ́ва ‘ствол’ (Мат. Гом.). Гл. астро́ва, параўн. стрыўё (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)