будаўні́цтва, -а, н.
1. Галіна навукі і тэхнікі, якая займаецца будоўляй і рэканструкцыяй дамоў, збудаванняў.
2. Узвядзенне будынка або якога-н. іншага збудавання.
Б. спартыўнага комплексу.
3. Будаўнічы аб’ект, а таксама месца, дзе вядзецца будоўля.
Наведаць б.
4. перан. Стварэнне, арганізацыя чаго-н.
Культурнае б.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пераўтварэ́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. пераўтвараць — пераўтварыць і пераўтварацца — пераўтварыцца.
2. Карэнная змена, перамена. Рэвалюцыйныя пераўтварэнні. □ Стварэнне вадасховішча выклікала вялікія пераўтварэнні ў гэтых месцах. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сімуля́цыя, ‑і, ж.
1. Прытворства. Сімуляцыя хваробы.
2. Стварэнне лжывага ўяўлення аб чым‑н. [Ігнат Іванавіч:] — Наколькі я зразумеў цябе, у працэсе расследавання намячалася яшчэ адна версія. — сімуляцыя Бандарчуком абрабавання. Капусцін.
[Ад лац. simulatio — прытворства.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
урбані́зм, ‑у, м.
1. У мастацтве і літаратуры — напрамак, якому ўласцівы наказ, усхваленне жыцця вялікіх гарадоў.
2. У архітэктуры — напрамак, для якога характэрна стварэнне буйных гарадоў з вялікімі будынкамі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гном, ‑а, м.
У заходнееўрапейскай міфалогіі — пачварнае чалавекападобнае карлікавае стварэнне, якое быццам бы ахоўвае падземныя скарбы. [«Жабрак»] па абліччы нагадваў нейкага ляснога гнома, і асабліва дзіўна была ў яго сівая бародка. Колас.
[Ням. Gnom.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэрыва́цыя, ‑і, ж.
Спец.
1. Адвод вады ад галоўнага рэчышча ракі ў бок па канапу.
2. Бакавое адхіленне снарадаў і куль наразной зброі пры палёце.
3. Стварэнне новых слоў ад слова-асновы.
[Ад лац. derivatio — адвядзенне, адхіленне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
образова́ниеI ср.
1. (создание) утварэ́нне, -ння ср., стварэ́нне, -ння ср.; (составление) склада́нне, -ння ср.;
образова́ние госуда́рства утварэ́нне (стварэ́нне) дзяржа́вы;
образова́ние го́рных поро́д утварэ́нне го́рных паро́д;
2. (формирование) фармірава́нне, -ння ср.; стварэ́нне, -ння ср.; (организация) арганіза́цыя, -цыі ж.; (основание) заснава́нне, -ння ср.; см. образова́тьI;
3. (результат действия) утварэ́нне, -ння ср.;
жировы́е образова́ния физиол., мед. тлу́шчавыя ўтварэ́нні.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бяссло́ўны, ‑ая, ‑ае.
Выказаны без слоў. Бясслоўны дакор. // Пра чалавека, які не любіць гаварыць; маўклівы. [Лагуновіч:] — Але тут [у калгасніц], акрамя ўсіх бядот, якія ты [Якавенка] ведаеш, яшчэ і іх асабістая — старшыня. .. На выгляд — так, бясслоўнае стварэнне, цялё рахманае. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
залужэ́нне, ‑я, н.
Стварэнне лугу на месцы чаго‑н., ператварэнне чаго‑н. у луг. Залужэнне поля. □ Ад самага ранку была .. [Настасся Піліпаўна] на тых балотах, якія асвойваюцца пад пасеў збожжавых і тэхнічных культур, на якіх праводзіцца залужэнне. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ценявы́, -а́я, -о́е.
1. гл. цень.
2. Які знаходзіцца ў цяні, слаба асветлены.
Ц. бок вуліцы.
3. перан. Адмоўны, непажаданы.
Ц. бок справы.
○ Ценявая эканоміка — эканамічная нелегальная дзейнасць, якая скрываецца ад грамадства і дзяржавы, не падпарадкоўваецца дзяржаўнаму кантролю і ўліку.
Ценявы кабінет — група ўплывовых палітыкаў, якія маюць сваю праграму дзейнасці і прэтэндуюць у выпадку перамогі на стварэнне новага ўрада.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)