асяро́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

1. Сярэдняя, больш мяккая частка ствала або сцябла.

2. Унутраная, сярэдняя частка чаго-н.

А. электрамагніта.

3. перан. Цэнтр чаго-н.

А. падзей.

4. Тое, што і асяроддзе (у 1 знач.).

|| прым. асяро́дкавы, -ая, -ае і асяро́дачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ствалавы́, -а́я, -о́е і ствало́вы, -ая, -ае.

1. гл. ствол.

2. у знач. наз. Рабочы, які кіруе механізмамі ствала шахты.

○

Ствалавыя клеткі — іерархія асобых клетак жывых арганізмаў, кожная з якіх здольна ў далейшым змяняцца адмысловым чынам (атрымліваць спецыялізацыю і развівацца далей як звычайная клетка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

піро́га, ‑і, ДМ ‑розе, ж.

Вузкая доўгая лодка, абцягнутая карой, шкурамі ці выдаўбленая са ствала дрэва, якой раней карысталіся толькі караібы і народы Акеаніі.

[Ісп. piragua.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гузы́р, ‑а, м.

Абл. Ніжняя частка (снапа, ствала і пад.); камель. На гузыры той сухастоіны Наросты чорныя адны. Вітка. Кабеты пазатыкалі сярпы ў гузыры снапоў. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ву́сце, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Месца ўпадзення ракі (у мора, возера ці ў іншую раку).

В.

Прыпяці.

2. Выхадная адтуліна чаго-н.

В. ствала шахты.

В. сеткі.

|| памянш. ву́сцейка, -а, мн. -і, -аў, н. (да 2 знач.; спец.).

|| прым. ву́сцевы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Пла́віца ’маленькая лодка, выдзеўбаная з цэлага ствала дуба’ (пін., Маслен.). З польск. plawica ’пласкадонка, зробленая з аднаго кавалка дрэва’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прачы́сціць, -ы́шчу, -ы́сціш, -ы́сціць; -ы́шчаны; зак., што.

1. Вычысціць унутранасць чаго-н.

П. канал ствала.

П. лес.

2. Правесці некаторы час, ачышчаючы што-н.

|| незак. прачышча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

|| наз. прачы́стка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.) і прачышчэ́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Ла́ніца, ланыця ’зашчапка, яі^ая рэгулюе становішча ствала паляўнічай стрэльбы — гарызантальнае ці з надломам’ (Сіг.). Няясна. Магчыма, роднаснае з ланок (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Па́сыр ’драўляны валікі штангенцыркуль, якім вымяраюць таўшчыню ствала’ (Інстр. III; чач., Мат. Гом.) — скарочаная форма тэхнічнага тэрмін^ пасамётра, ці пасімётра ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ствол (род. ствала́) м., в разн. знач. ствол;

с. дрэ́ва — ствол де́рева;

с. ша́хты — ствол ша́хты;

нерво́вы с. — не́рвный ствол;

с. стрэ́льбы — ствол ружья́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)